به شانزده دسته تقسيم كرده اند كه البته به نظر ايشان ، فقط دسته شانزدهم بر مطلوب دلالت دارد ۱ كه در ادامه ، برخى از روايات اين دسته را نقل مى كنيم .
از ميان اين اخبار ، تنها دو روايت ، دربر دارنده موضوع بحث ماست . دلالت اين دو روايت به گونه اى است كه مى تواند بيان كننده اعتبار خبر واحد در ارائه اوصاف و احوال راويان هم باشد . البته رواياتى نيز وجود دارند كه به آنها بر حجّيت خبر واحد در همه موضوعات شرعى ، يعنى موضوعاتى كه اثر شرعى بر آنها بار مى شود (از جمله موضوع اوصاف و احوال راويان) تمسّك شده است كه آنها نيز در ادامه همين دو روايت خواهند آمد . در اين جا با رعايت اختصار به دو روايت يادشده و رواياتى كه در اثبات حجّيت خبر واحد در موضوعات استدلال شده ، مى پردازيم .
اوّل : روايت حِمْيَرى
روايت نسبتا مفصّلى است با سندى قابل اعتماد . ۲ برخى ادّعاى قطع يا اطمينان به صدور اين روايت كرده اند و تلاش كرده اند مقدّمات حصول آن را براى خواننده خود هم فراهم آورند . ۳ ثمره ادّعاى قطع يا اطمينان به صدور روايت ، يعنى فراتر از صِرف حجّيت ، در اين است كه با چنين قطع يا اطمينانى در چنبره دور استدلال به خبر واحد براى حجّيت خبر واحد ، گرفتار نمى آييم . در واقع ، دور ، يكى از اشكال هاى مهم در اثبات حجّيت خبر واحد به روايات است كه اصوليان تلاش كرده اند با تمسّك جستن به تواتر روايات يا وجوهى ديگر ، از آن رهايى يابند . ۴
در قسمتى از روايت فوق ، راوى از امام هادى عليه السلام مى پرسد : «من أُعامل أو عمّن
1.مباحث الأصول ، ص ۴۸۴ ـ ۵۰۱ (الجزء الثانى من القسم الثانى) .
2.جامع أحاديث الشيعة ، ج۱ ، ص۲۶۹ .
3.همان ، ص۵۰۵ به بعد .
4.الرسائل ، ص۸۴ به بعد ؛ كفاية الأصول ، ج۲ ، ص۹۷ ؛ فوائد الأصول ، ج۲ ، ص۱۸۹ به بعد ؛ مصباح الأصول ، ج۲ ، ص۱۹۱ به بعد ؛ أنوار الهداية ، ج۱ ، ص۳۱۰ به بعد .