ساير اصوليان متأخّر به اين مهم پرداخته اند و با دلايل كافى ، امضا يا عدم نهى شارع و درنتيجه ، حجّيت خبر واحد را به سيره عقلا اثبات كرده اند . ۱
مطلب ديگرى كه در مبحث حجّيت خبر واحد در موضوعاتْ در فقه به آن پرداخته شده است ، رواياتى است كه ممكن است از آنها استفاده منع از اعتبار سيره عقلا در خبر دادن از موضوعات شود . ۲ در اين روايات ، در واقع از اصل حجّيت خبر واحد ، منعى صورت نگرفته است . ۳ آنچه ممكن است استفاده شود ، اين است كه در اثبات موضوعات شرعى ، تعدّد و يا عدالت خبر دهنده ، شرط است .
پس از فراغ از اصل حجّيت خبر واحد در موضوعات به طور كلّى و حجّيت آن در اثبات اوصاف و احوال راويان به طور خاص ، به شرايط آن در چارچوب موضوع تحقيق ، خواهيم پرداخت . اين موضوع ، يعنى اصل حجّيت خبر واحد ، مخصوصا با تكيه بر روايات پيش گفته و سيره عقلايى ، با فراگير بودن آن نسبت به خبر دادن از اوصاف و احوال راويان تا اين جا به دست آمد .
4 . شرايط حجّيت خبر واحد
در باره شرايط خبر واحد حجّت ، با وجود اهمّيت زيادى كه دارد ، در غالب كتاب هاى اصولى بحث منقّح و مستقلّى صورت نگرفته است . فقط در ذيل برخى از ادلّه به اين كه تا چه اندازه و با چه شرايطى بر حجّيت خبر واحد دلالت مى كند ، مطالبى ارائه شده است . ۴ البته از لا به لاى مباحثى كه در ادلّه حجّيت آورده اند ، مى توان شرايطى را هم به دست آورد . اين درباره شرايط عام حجّيت خبر واحد است .
امّا درباره خبر واحد در موضوعات نيز شرايط خاصّى مورد بحث است . تعدّد