فصل سوم: مبانى رجالى و ساير علوم

بررسى مفصّل درباره ارتباط رجال و ساير علوم مى تواند در «مقدّمات علم رجال» يا در تقسيم بندى هاى جديد از علوم ، در «فلسفه علم رجال» پيگيرى و ارائه شود ؛ امّا در موضوع مبانى رجال و يا مبانى ارزشگذارى حديث از جهت صدور نيز ارتباط اين علم با ساير علوم ، درخور توجّه و تأمّل است .
دانش رجال (شامل مبانى ارزشگذارى و ارزيابى هاى خاصّى كه درباره هر يك از راويان به عمل مى آيد) ، وامدار برخى ديگر از علوم مانند اصول فقه ، تاريخ و تراجم (شرح حال نگارى) است ، همچنان كه اين علم اساسا براى خدمتگزارى به برخى علوم ديگر و مهم تر از همه ، علم فقه پايه گذارى شده و تحوّل يافته است .
در اين جا نگاهى كوتاه به ارتباط رجال با برخى از علومى كه به نظر مى رسد در مبانى رجالى و ارزشگذارى تأثير دارند ، مى اندازيم . توجّه به اين نكته لازم است كه مراد از ارتباط و تأثير در اين جا ، نوع قابل ضبط و تدوين آن است ؛ امّا ارتباط ها و تأثيرهاى غيرقابل ضبط كه ممكن است هر علمى با هر علم ديگر ، و بلكه هر پديده اى با پديده ديگر داشته باشد و در جاى خود ، شايسته بحث و بررسى است ، در اين جا موردنظر ما نيست .