عنوان يك مجموعه عمل مى شود . در اين شيوه ، موضوع بررسى از جهت اعتبار و حجّيت مجموعه كتاب يا كتاب هاى معيّنى است . براى مثال گفته مى شود كتاب الكافى مرحوم كلينى ، مورداعتماد است ، به اين معنا كه هر حديثى در اين كتاب نقل شده ، از جهت صدور ، قطعى يا معتبر است (بنا بر دو قولى كه در اين باره گفته شده است) .
دسته دوم ، بر اين شيوه استوارند كه در آنها بر محور فرد يا مجموعه اى از افرادِ راوى با عنوان رجالىِ معيّن عمل مى شود . در اين شيوه ، فرد يا مجموعه اى از افراد راوى از جهت اعتبار و حجّيت نقل ، موضوع بررسى هستند . براى مثال گفته مى شود «اصحاب اجماع» ـ كه يك اصطلاح رجالى است و به دسته اى معيّن از راويان اشاره دارد ـ سلسله سند را از خود تا نقل از معصوم عليه السلام معتبر و حجّت مى كنند و يا مثلاً گفته شود كه فلان راوى ثقه يا مورداعتماد است .
دسته سوم ، شيوه اى تركيبى دارد . در اين شيوه ، مجموعه قرائن مربوط به كتابى كه روايت از آن نقل مى شود و ويژگى هايى كه راوى روايت دارد ، مورد بررسى قرار مى گيرد . هر يك از اين شيوه ها داراى مبناى رجالى معيّنى است كه در جاى خود ، قابل بررسى است . در اين فصل ، طى سه گفتار به هر يك از اين شيوه ها مى پردازيم .
گفتار اوّل : اعتماد بر كتب
در بررسى تاريخى روش هاى ارزشيابى حديث ، «تأييد و تصديق كتاب هاى مشخّص» به عنوان يكى از اين روش ها در عصر معصومان عليهم السلاممورد بررسى قرار گرفت . اگر كتابى از سوى معصوم عليه السلام موردتأييد واقع شود ، بدون اشكال ، حجّت و معتبر است . البته چالش هاى سندى و دلالى در روند اين تأييد ، بايد طى شود . به علاوه ، براى بهره گيرى از چنين كتابى در اين زمان ، بايد با سند معتبر تا زمان ما به