تحلیل شخصیت معاویه بر اساس گزارش های تاریخی حکومت او

نشریه : پژوهش نامه علوی

نویسنده : پديدآورنده : نرگس سادات مبلغ
پديدآورنده : مصطفی دلشاد تهرانی

چکیده :

شخصیت معاویه به عنوان یکی از خلفای مسلمانان در منابع تاریخی دارای دو وجه متفاوت است. در وجهی او حاکمی با تدبیر است که مردمان به اختیار پذیرفتار و فرمان بردار اویند و در وجه دیگر پادشاهی تجمل گراست که با بی‌تدبیری خود مردمان را به هلاکت کشانده است. بنابراین این سوال پیش می‌آید که شخصیت واقعی او در مقام یک حاکم به چه شکل بوده است. برای دستیابی به پاسخ این سوال گزارش های تاریخی منابع اولیه با یکدیگر مقایسه شده که با بررسی آنها می‌توان چنین استنباط کرد که معاویه فردی حیله‌گر بوده که مردمان را با فریبکاری به اطاعت کورکورانه خود کشانده و آنان را از سعادت و اصلاح دور کرده است. بویژه که با مقایسه عملکرد وی با شروط مدیریتی ـ که از نهج البلاغه گرفته شده است ـ می‌توان به این نتیجه رسید که او هیچ یک از شروط لازم برای مدیریت را نداشته و در واقع شایسته حکومت بر مردم نبوده است.