۱۲۱۰.حسين بن محمد اشعرى، از معلّى بن محمد، از منصور بن عبّاس، از على بن اسباط، از يعقوب بن سالم، از مردى، از امام محمد باقر عليه السلام روايت كرده است كه فرمود:«چون قبض روح مطهّر رسول خدا صلى الله عليه و آله شد، آل محمد شب را به روز آوردند با درازترين شب ها (يعنى: آن شب درازترين شب ها بر ايشان گذشت به جهت شدّت غم و اندوه) تا آن كه گمان كردند كه هيچ آسمانى برايشان سايه نخواهد افكند، و هيچ زمينى ايشان را بر نخواهد داشت (حاصل مراد، آن كه چنان مى پنداشتند كه بعد از آن، زنده نخواهند بود)؛ زيرا كه رسول خدا صلى الله عليه و آله با خويشان و بيگانگان در راه خدا دشمنى كرده بود (و همه را چيزى كه مكروه طبع ايشان بود رسانيده؛ چون كشتن و زخم زدن و غير آن).
پس در بين اين كه ايشان همچنين غمناك و اندوهناك و متفكّر و متحيّر بودند، ناگاه كسى به نزد ايشان آمد كه او را نمى ديدند و سخن او را مى شنيدند، و گفت كه: السّلام عليكم أهل البيت و رحمة اللّه و بركاته، يعنى: «سلام خدا (يا سلام من، يا همه سلام ها) بر شما باد اى خاندان محمد و رحمت خدا و بركت هاى او» . به درستى كه در رحمت و ثواب خدا تسلّى است از هر مصيبت و امر ناخوشى كه به اين كس رسيده، و نجات است از هر چه باعث هلاكت شود، و دريافت است آنچه را كه فوت شده باشد: «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إنَّما تُوَفَّوْنَ اُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النّارِ وَ اُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ وَ ما الْحَياةُ الدُّنْيا إلاّ مَتاعُ الْغُرُورِ»۱ ، يعنى: «هر تنى چشنده مرگ است و جز اين نيست كه شما تمام داده مى شويد مزدهاى خود را در روز قيامت. پس، هر كه دور گردانيده شود از آتش دوزخ، و در آورده شود در بهشت، پس به حقيقت كه رستگار گرديده، و به مراد و مقصود خويش رسيده، و نيست زندگانى دنيا، مگر برخوردارى
از چيزهايى كه همه آن فريب و گول است، و به غايت بى مقدار و ناپايدار».
(تتّمه حديث:) به درستى كه خدا شما را برگزيده و بر ديگران زيادتى داده و از گناهان و عيب ها پاك و پاكيزه گردانيده، و شما را اهل بيت پيغمبر خويش گردانيده، و علم خود را به شما سپرده، و كتاب خود را (كه قرآن است، يا همه كتاب هاى آسمانى را) به شما ميراث داده، و شما را صندوق علم خود و عصاى عزّت خود ساخته، و براى شما مثل و داستانى از نور خود زده و بيان فرموده، و شما را از لغزش نگاه داشته، و از فتنه ها ايمن گردانيده ۲ . پس تسلّى يابيد به صبر و تسلّى كه خدا به شما عطا فرموده؛ زيرا كه خدا رحمت خود را از شما بر طرف نمى كند، و نعمت خويش را از شما زائل نمى گرداند.
پس، شماييد اهل خداى عزّوجلّ و مخصوصان او، كه به ايشان نعمت خدا و عطا و آسايش او بر مردم كامل و تمام شده، و جدايى به هم جمع گرديده، و سخن خدا و دين وى سر به هم آورده، و شماييد دوستان خدا و صاحب اختياران خلائق از جانب او.
پس، هر كه ولايت شما را اختيار كند، و شما را دوست دارد، رستگارى يافته، و هر كه بر شما ستم كند، و حقّ شما را از شما بگيرد، نيست و نابود خواهد شد. دوستى شما از جانب خدا در كتابش (كه قرآن است) واجب است بر بندگان مؤمن خدا. پس خدا قادر است بر يارى كردن شما؛ هر وقت كه خواهد و مصلحت داند.
پس، صبر كنيد به جهت عواقب امور و آخر كارها؛ زيرا كه بازگشت آنها به سوى خدا خواهد بود، و منتظر عاقبت خير باشيد. و به تحقيق كه پيغمبر صلى الله عليه و آله شما را به رسم امانت به خدا سپرد، و خدا شما را كه امانت پيغمبريد، قبول فرمود و شما را به رسم امانت سپرد به دوستان مؤمن خود كه در زمينند.
پس هر كه امانت خدا را ادا كند (به اين كه در حفظ شما كوتاهى نكند، و آنچه شرط امانت دارى است به جا آورد)، خدا جزاى راستى و راست گويى او را به او عطا فرمايد. و شماييد امانت سپرده شده (كه پيغمبر صلى الله عليه و آله شما را به خدا سپرده، و خدا شما را به مؤمنان سپرده)، و از براى شماست دوستى واجب و فرمان بردارى مفروض (كه خدا آن را بر مردم واجب گردانيده).
و روح مطهّر رسول خدا صلى الله عليه و آله قبض شد، و حال آن كه دين خدا را از براى شما كامل و تمام ساخته، و راه نجات را از براى شما بيان فرموده. پس، از براى هيچ جاهلى، حجّتى را وا نگذاشت. پس، هر كه نداند، يا اظهار نادانى نمايد، يا انكار كند، يا فراموش نمايد، يا تن به فراموشى دهد، حساب او بر خدا است، و خدا از پسِ حاجت هاى شما است (يعنى: آنها را بر خواهد آورد) و شما را به خدا مى سپارم. و السّلام عليكم، يعنى: سلام مذكور بر شما اهل بيت باد».
راوى مى گويد كه: از امام محمد باقر عليه السلام سؤال كردم كه: اين تعزيه و پرسه دادن ۳ از جانب كى به اهل بيت آمد؟ فرمود: «از جانب خداى تبارك و تعالى».
