۱۳۶۹.حسن بن فضيل بن زياد يمانى روايت كرده و گفته است كه:پدرم نامه اى به خطّ خود نوشت و جواب آن آمد، بعد از آن، من به خطّ خود نوشتم، و جواب آن رسيد، و مردى از فقهاى اصحاب ما نامه اى به خطّ خود نوشت، و جواب آن نرسيد. پس ما نظر كرديم، سببش اين بود كه آن مرد، قرمطى شده بود. ۱
حسن بن فضل مى گويد كه: پس به زيارت ائمّه بغداد آمدم، و حال آن كه وارد طوس شده بودم و عزم كردم كه از بغداد بيرون نروم، مگر بعد از ظهور امر خويش و بر آمدن حاجت هايى كه دارم و آن، عبارت است از: علم به وجود حضرت صاحب الامر ـ صلوات اللّه و سلامه عليه ـ و هر چند كه احتياج به هم رسانم، به اين كه در بغداد بمانم تا آن كه صدقه بگيرم.
حسن گفت: و در ميان اين امر، سينه ام به سبب ماندن در بغداد تنگ مى شد، و مى ترسيدم كه حج از من فوت شود. پس روزى به نزد محمد بن احمد آمدم كه از او جواب گيرم، به من گفت: برو به فلان مسجد و البته مردى تو را ملاقات خواهد كرد. حسن گفت كه: من به سوى آن مسجد رفتم، پس مردى بر من داخل شد و چون به من نظر كرد، خنديد و گفت: غمگين مباش؛ زيرا كه زود باشد كه تو به حج روى در اين سال، و به سوى زن و فرزندان خويش صحيح و سالم برگردى. حسن گفت كه: من مطمئن شدم و دلم آرام گرفت و مى گفتم كه: اينك مصداق اين است، يعنى: من كسى هستم كه وقوع حجّ و رسيدن به زن و فرزند تندرست بر من راست و درست آيد، و الحمد للّه .
و گفت كه: بعد از آن وارد سامره شدم، پس كيسه اى به سوى من بيرون آمد كه دينارها و جامه اى در آن بود. من بسيار غمناك شدم و در دل خود گفتم كه: مزد من در نزد اين گروه، اين است؟ و جهل به كار داشتم و آن كسيه را ردّ كردم، و نامه اى در اين باب نوشتم و آن كه آن را از من گرفت، هيچ به من اشاره نكرد و در باب آن به حرفى تكلّم نكرد (يعنى: به من نگفت كه: اين كيسه از حضرت صاحب الامر عليه السلام است و ردّ آن غلط است). بعد از آن پشيمان شدم؛ پشيمانى سختى، و با خود گفتم كه: به رد كردن بر آقاى خود كافر شدم. و نامه اى نوشتم به اين مضمون كه: از كردار خود عذر مى خواهم و به گناه خود اقرار دارم و از اين امر ناپسند، استغفار مى كنم و از خدا مى خواهم كه مرا بيامرزد، و آن نامه را فرستادم و برخاستم و وضو ساختم (يا راه مى رفتم) و من در اين باب با خود فكر مى كردم و مى گفتم كه: اگر آن دينارها به من ردّ شود، بند آن كيسه را نمى گشايم و سرِ آن را باز نمى كنم و در آن كارى نمى كنم، تا آن را به سوى پدرم ببرم؛ زيرا كه او از من داناتر است تا آن كه در باب آن به آنچه خواسته باشد عمل كند.
پس فرمانى بيرون آمد به سوى آن فرستاده كه كيسه را به نزد من آورده بود كه: «بد كردى كه آن مرد را اعلام نكردى، كه ما بسا بوده كه اين را با مواليان و دوستان خويش كرده ايم، و بسا بوده كه ايشان اين را از ما خواسته اند كه به آن تبرّك جويند».
و توقيعى به سوى من بيرون آمد كه: «در ردّ كردن احسان ما خطا كردى، پس در آن هنگام كه از خدا طلب آمرزش نمودى، خدا تو را مى آمرزد. و امّا هرگاه عزيمت و عقيده تو اين باشد كه در آن امرى را احداث نكنى در راهى كه مى روى، ما آن را از تو گردانيديم و امّا جامه، از آن چاره اى نيست از براى آن كه در آن احرام ببندى».
حسن گفت كه: در باب دو مسأله عريضه اى نوشتم و خواستم كه در باب مسأله سيم بنويسم و از آن باز ايستادم به جهت ترس آن كه آن را ناخوش داشته باشد. پس جواب دو مسأله و مسئله سيم كه آن را پيچيده بودم و از آن سؤال نشده بود، وارد شد، با بيانى روشن، و الحمد للّه .
و نيز گفت كه: با جعفر بن ابراهيم نيشابورى در نيشابور موافقت كردم بر اين كه با او سوار شوم و هم كجاوه باشيم، و چون در بغداد آمدم، پشيمان شدم و رأيم گشت و از او خواهش كردم و قرارداد خويش را بر هم زديم و رفتم كه همتايى را طلب كنم. پس ابن وَجناء مرا ملاقات كرد و گفت كه: من در جستجوى توام. بعد از آن كه به نزد او رفته بودم و از او خواهش كرده بودم كه مرا به كرايه بگيرد، او را چنان يافتم كه ناخوش داشت. حسن مى گويد كه: ابن وَجنا گفت كه: به من گفته شد (يعنى: صاحب الامر به من فرمود كه): حسن بن فضل با تو رفيق مى شود، پس با او نيكو معاشرت كن و همتايى را از برايش بجو و او را به كرايه بگير.
