كافى - صفحه 475

در تدوين كتاب كافى مصروف داشت. ۱ اين امر، بذل دقت و امانت در نگاشتن حديث را نشانگر است.
ه . وجود ثلاثيات در كتاب كافى.
از آن جا كه كلينى در عصرى مى زيست كه به عصر ائمه نزديك بوده است، لذا رواياتى را تنها با سه واسطه از امام هادى عليه السلام و امام جواد عليه السلام و امام كاظم عليه السلام دارد كه اصطلاحا به اين گونه روايات ثلاثيات گفته مى شود. بديهى است كه اين كم بودن واسطه ها خود ضريب اطمينان به روايت را از جهت كمتر شدن احتمال خطا و اشتباه، بالا مى برد.
و. مرحوم كلينى در اسناد كافى بدين روش عمل كرده است كه در هر حديث ـ جز در موارد نادر ـ تمام سلسله سند را كه بين او و معصوم بوده، آورده است.
در روايت كافى در مواردى تعليق ـ يعنى حذف راوى يا راويانى از صدر سند به استناد وجود آنها در سند سابق ـ صورت گرفته است و در مواردى نيز تحويل ـ ذكر دو سند كه در بخش زيادى از سند مشترك به صورت عطف ـ رخ داده است؛ اما هيچ يك از اين دو امر، نقصى در كار محسوب نمى شود؛ چه آن كه اين امر در بين محدثان معمول بوده و با آن آشنايى داشته اند. ۲
ز. در اين كتاب غالبا روايات معارض نيامده است و بر روايات مربوط به عنوان هر باب اكتفا شده است و برخى همين نكته را نشانگر ترجيح رواياتى كه وى آورده است، بر ديگر رواياتى كه نياورده است، دانسته اند.
ح. شيوه كلينى بر ترتيب دادن احاديث در ابواب است و در هر باب روايات را با توجه به درجه صحت و وضع دلالت آنها تنظيم كرده است و از اين رو ديده مى شود كه احاديث ابتداى هر باب، دلالت و سندى روشن تر از روايات آخر آن باب دارد. ۳

1.رجال النجاشى، ص ۳۷۷، ح ۱۰۲۶؛ خلاصة الاقوال، ص ۱۴۵، ح ۳۶.

2.منتقى الجمان، ج ۱، ص ۲۴.

3.روضات الجنات، ج ۶، ص ۱۱۶.

صفحه از 478