كافى - صفحه 486

فاضل كنى در توضيح المقال ۱ (ص 21)، تحقيقاتى درباره عده كه گاهى به جماعة نيز تعبير شده دارد؛ نيز علامه بحرالعلوم، ضمن يكى از فوائد رجاليه خويش عده كلينى را بيان كرده است.
كلينى به وسيله «عدّة من اصحابنا» از سه نفر نقل حديث مى كند كه اشخاص عده و تعداد آنان به مناسبت نقل از اين سه تن تفاوت مى كنند. اين سه تن عبارتند از: احمد بن محمد بن عيسى، احمد بن محمد بن خالد برقى، و سهل بن زياد.
اينك افراد هر يك از اين سه عده طبق نوشته علامه در خلاصة الاقوال (ص 132) به شرح ذيل آورده مى شود:
عده اى كه از احمد بن محمد بن عيسى نقل مى كنند، محمد بن يحيى، على بن موسى الكميذانى، داوود بن كوره، احمد بن ادريس، على بن ابراهيم بن هاشم قمى هستند.
عده اى كه از احمد بن محمد بن خالد برقى روايت مى كنند: على بن ابراهيم قمى، على بن محمد بن عبداللّه اذينه و احمد بن عبداللّه بن اميّه و على بن حسن هستند.
عده اى كه از سهل بن زياد نقل حديث مى كنند: على بن محمد بن علان، و محمد بن ابى عبداللّه ، محمد بن حسن، و محمد بن عقيل كلينى هستند.
در توضيح المقال، توضيح مى دهد كه شيخ عده كلينى منحصر به سه نفر نامبرده نيست، بلكه در مواردى به وسيله عده از غير اينان نقل حديث شده است. نيز فرموده: نسبت به بعضى افراد عده در كتب رجال، مدح و قدحى نرسيده است؛ ولى چون بعضى از افراد ديگر «در هر سه عده» توثيق شده اند، قهرا سند كلينى به وسيله آنان تا شخص منقول عنه، به اصطلاح متأخرين صحيح خواهد بود. ۲
اسامى عده كلينى را بعضى افاضل، ضمن ارجوزه اى (كه ذيلاً ملاحظه مى فرماييد) آورده اند:

عدة احمد بن عيسى بالعددخمسة اشخاص بهم تمّ السند
على العلى۳والعطار۴ثم ابن ادريس۵وهم اخيار
ثم ابن كورة۶كذا ابن موسى۷فهؤلاء عدة ابن عيسى
وانّ عدة التى عن سهل۸من كان فيه الامر غير سهل
ابن عقيل۹وابن عون الاسدى۱۰كذا على۱۱بعد مع محمد۱۲
وعدة البرقى وهو احمد۱۳على بن الحسن واحمد۱۴
وبعد ذين، ابن اذينة عنىوابن ابراهيم۱۵واسمه على۱۶

1.اين كتاب، ضميمه رجال بوعلى كربلايى (منتهى المقال) چاپ شده است.

2.علم الحديث، ص ۲۱۸.

3.ابن ابراهيم بن هاشم القمى.

4.محمد بن يحيى.

5.احمد بن ادريس الاشعرى القمى.

6.داوود بن كوره.

7.على بن موسى الكميذانى.

8.سهل بن زياد.

9.محمد بن عقيل.

10.جعفر بن عون.

11.على بن محمد بن علان، خال محمد بن يعقوب كلينى.

12.محمد بن الحسن الصفار.

13.احمد بن خالد.

14.احمد بن محمد.

15.على بن ابراهيم بن هاشم القمى.

16.نقل از دراية الحديث، ص ۲۴.

صفحه از 496