خدا و انسان در اندیشه فیلسوفان مسلمان

علم کلام در مقام تبيين، تثبیت و دفاع از عقاید دینی، به شدت به فلسفه وامدار است. فهم جهان شناسی دینی و شرح روایات اعتقادی معصومین نیز، بدون احاطه به دستاوردهای فیلسوفان و متکلمین ممکن نیست. این کتاب نیز در تناسب با نیاز دانشجویان کلام و عقاید، بر آن دسته از مباحث فلسفی متمرکز گردید که با عقاید دینی تناسب تام دارند.

در بخش اول این مجموعه در باب چیستی، روش و غایت فلسفه سخن گفته شده. در همین بخش نظامهای فلسفه اسلامی معرفی شده اند و به بیان علل افول یک نظام و طلوع نظام دیگر پرداخته است. در همین بخش از خاستگاه فلسفه اسلامی نیز سخن گفته شده و با تأکید بر اینکه فلسفه اسلامی خاستگاه بیرونی نیز داشته است، اما نباید از خاستگاه درونی آن، یعنی اندیشه های برخاسته از بطن فرهنگ اسلامی غفلت کرد، بلکه آنچه علل بقا و استمرار و شکوفایی فلسفه اسلامی را فراهم کرده، خرد شخصی مسلمین و تفکر خودجوش آنها بوده است.

بخش دوم به مباحث خداشناسی می پردازد. نخست به اثبات ذات و سپس به بررسی صفات پرداخته شده. نظریه های مرتبط با معنی شناسی صفات که در نوع منابع فلسفی مطرح نمی شوند، در این مجموعه به نحو مبسوط مورد بررسی قرار گرفته اند. و در جای جای بحث، آنگونه که متناسب با مذاق دانشجویان کلام باشد، تطبيق های مؤثری صورت گرفته است.

بخش سوم سراسر به مباحث انسان شناسی پرداخته است. سرنوشت نفس انسانی از آغاز تکون تا ورد به عالم آخرت در این بخش بررسی شده است.