بازیابی روایات کتاب «التفسیر» علی بن حمزه بطائنی

نشریه : حدیث و اندیشه

نویسنده : پديدآورنده : علی راد
پديدآورنده : سید علی رضا حسینی شیرازی
پديدآورنده : مرضیه جمالی

چکیده :

از مهم‌ترین ویژگی‌های حدیث شیعه، مکتوب بودن آن است. احادیث اهل‌بیت(ع) از زمان صدور به وسیله اصول و کتب شیعیان به سده‌های بعد منتقل می‌شد، تا اینکه از سوی مؤلفان جوامع حدیثی، به ویژه صاحبان کتب اربعه، تدوین و تبویبی منظم یافت و از آن زمان، منابع و مصادر کهن اندک اندک به دست فراموشی سپرده شدند. امروزه نیز با استفاده از روش‌های گوناگون می‌توان این مصادر کهن را بازیابی کرد. کتاب التفسیر علی بن ابی‌حمزه بطائنی با توجه به گزارش‌های رجالیان تا قرن پنجم وجود و شهرت داشته که به مرور زمان با توجه به حوادث زمانه مفقود و از بین رفته و اکنون اثری از آن باقی نمانده است. در این مقاله کوشش شده با استفاده از روش اسناد‌شناسی به بیان مصادر بازیابی شده بپردازیم که در مجموع 24 مصدر بازیابی شده است و در نسبت سنجی این متون با اثر مفقود می‌توان گفت که مأخذ و منبع اولیه این روایات تفسیری‌، کتاب التفسیر علی بن ابی‌حمزه بطائنی است.