با استاد محمدباقر بهبودى در عرصه روايت و درايت حديث - صفحه 431

با استاد محمدباقر بهبودى در عرصه روايت و درايت حديث ۱

چكيده

از آنجا كه حديث مبناى شناخت دين و پايه فهم قرآن است و علوم ديگر همواره از طريق حديث استحكام و نضج يافته اند، در ميان مسلمانان از جايگاهى ويژه و بنيادين برخوردار مى شود، بدين سبب تاريخ حديث و سير تدوين آن با نفوذ جريانات مختلف سياسى و اجتماعى، اعتقادى روبه رو بوده و از آغاز جعل و تحريف و تصحيف آن را همراهى كرده است. خلافت مروانيان، امويان، عباسيان و ده ها فرقه مذهبى ديگر، حضور عصبيت قومى، برترى جويى قبيله اى و سبقت جويى ساكنان بلاد اسلامى در كسب افتخارات بيشتر، تماس و ارتباط نزديك زنادقه، ملحدان، يهوديان و مسيحيان با مسلمانان و ورود غير مسلمانان با انبوهى اسرائيليات و همچنين تقرب راويان حديث به دربار خلفا و امرا و سلاطين و كثرت آنان تا آنجا كه حدود صد هزار آنان را برشمرده اند و عوامل بسيار ديگر باعث شده است تا احاديث و روايات صحيح با آنچه كه مخدوش و مجعول بوده است مخلوط و ممزوج شده، بازشناسى سره از ناسره توانگير و طاقت سوز نمايد، و در پى آن محققان و متتبعان و عالمان علم روايت و حديث در راه بازشناسى و تميز احاديث صحيح از ضعيف و محرف به پى ريزى «نقد الحديث» برآمدند و در اطراف آن كتاب هاى بسيار به رشته تحرير فريفتن درآمد. در اين ميان بزرگان و محققان اماميه، در پى هجوم همه جانبه دشمنان و تسلط حكام جور، بر آن

1.كيهان فرهنگى، مهرماه ۶۵، سال سوم، ش ۷، پياپى ۳۱، ص ۳ـ ۸.

صفحه از 450