با استاد محمدباقر بهبودى در عرصه روايت و درايت حديث - صفحه 437

ميان اساتيد و شاگردانشان گرديده و محفوظ مانده است، در حالى كه ساير كتاب ها از جمله مآخذ بحار الأنوار به صورت وجاده از زاويه كتابخانه ها بيرون آمده و انتساب اكثر آنها به مؤلف روشن و يا قطعى نيست و به همين جهت از درج كردن و خلط كردن احاديث فقهى اين چهار كتاب شيعه در كتاب بحار الأنوار امتناع مى كند، و بر خلاف عمل مرحوم شيخ حرعاملى اين خلط و جمع را گناهى عظيم مى شمارد. حتى مى بينيم كتاب كافى را كه جامع ترين و مهم ترين كتاب شيعه محسوب مى شود، مورد بحث و كنكاش قرار مى دهد و از ميان 3800 حديث آن كه با نام اصول كافى شهرت دارد، بيش از پانصد حديث آن را صحيح نمى شناسد.
علامه مجلسى در كتاب بحار الأنوار امانت علمى و فنى را رعايت كرده و نام كتاب ها را در اول حديث گاهى با رمز و در قسمت فقه كه مسئوليت بيشترى دارد با صراحت ياد مى كند و سند حديث را به صورت جالبى تلخيص مى كند كه افراد بدنام و حديث تراش به راحتى شناخته شوند. در مقدمه كتاب و در طى فصول و ابواب كتاب تصريح مى كند كه احاديث اين كتاب وجاده به دست آمده است و نمى تواند با احاديث كتاب هاى چهارگانه پهلو بزند. حال اگر يك نفر جاهل بى توجه به سند حديث، يا بى توجه به ارزش مآخذ، بى توجه به بيان خود مرحوم مجلسى و بى مطالعه در مقدمه كتاب به خود اجازه دهد كه همه احاديث را تقديس كند و يا همه احاديث را نقد كند، گناهى بر مرحوم مجلسى نيست.
كيهان فرهنگى: كتاب بحار الأنوار چه تأثيرى در شما داشته است؟ شايد شما تنها كسى باشيد كه تمام كتاب بحار الأنوار مرحوم مجلسى را سطر به سطر و كلمه به كلمه وارسى كرده ايد و مكررا از زير ذره بين گذرانيده ايد، قهرا تصحيح بحار الأنوار، بايد در شما اثرى عميق گذاشته باشد؟
استاد بهبودى: موقعى كه من در مشهد بودم، فكر مى كردم همه احاديث شيعه صحيح و درست است. اين قضاوت را در همه محصّلين تازه كار، مشاهده مى كنيم، حتى من جلد نهم كتاب بحار را كه در چاپ جديد به هشت جلد وزيرى بالغ شده

صفحه از 450