فرق مختلف و علوم اسلامى در آن ديار را شناسانده است (46 64). اين فصل با همه
فشردگى و كوتاهى داراى مطالب مهمى است. مؤلف كوشيده است در پرتو مطالعه اى بسيار گسترده و با استناد به منابع فراوان مسائل ياد شده را تبيين كند و عوامل گسترش دانش در رى و بغداد را باز گويد و نقش اين همه را در قوام فكرى و شخصيت علمى شيخ كلينى و تدوين كتابش نشان دهد.
در فصل دوم ضمن سه مبحث، از نام، كنيه، تبار، القاب، زادگاه، رشد و بالندگى علمى و تربيتى، وفات و جايگاه مرقد مطهر آن بزرگوار بحث كرده است. در بحث القاب با دقت تمام از چگونگى القاب و دلالت آنها به زادگاه، دانش، مسكن و صداقت و وثاقت شيخ بحث كرده است. در تاريخ وفات و جايگاه مرقد آن بزرگوار نيز اختلاف است كه مؤلف در پرتو نقد و تحليل گزارش ها و نقل ها كوشيده است ديدگاهى استوار عرضه كند (86 65).
در فصل سوم و در ضمن چهار مبحث از شخصيت علمى، جايگاه فكرى، استادان (95 89). (استادانى كه در بخش فروع كافى از آنان روايت نكرده است) شاگردان (112 95)، آثار و مآثر شيخ (140 114) سخن رفته است. در اين فصل استادان و شاگردان آن بزرگوار به اجمال معرفى شده اند.
كتاب هاى شيخ نيز شناسايى شده و چگونگى محتواى آنها با توجه به برخى از قرائن عرضه شده و درباره كافى (بخش اصول و روضه) به تفصيل گفتگو شده است. در بخشى كه از كافى سخن رفته است مؤلف با در نگريستن به اظهار نظرهاى كوتاه و بلندى كه شيخ در آغاز بخش ها و يا توضيح روايات آورده است ابعاد فكرى و گستره دانش شيخ را نمايانده و از شيوه تدوين و تصنيف كافى (به لحاظ سند و متن) به تفصيل بحث كرده است. برخى از عالمان در انتساب بخش روضه كافى به شيخ كلينى ترديد كردند، مؤلف با توجه به اسناد روايات و شيوه تدوين و قرائن ديگر به نقد اين ديدگاه پرداخته و نشان داده است كه اين بخش نيز تأليف شيخ است.
در پايان اين فصل ديدگاه عالمان و محدثان و محققان را درباره شيخ آورده است