بازخوانی نارسایی اضطراب حدیث، حکم و چگونگی تعامل با آن

نشریه : حدیث پژوهی

نویسنده : پديدآورنده : علی محمد میر جلیلی

چکیده :

حدیث در اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ زیرا پس از قرآن، دومین منبع شناخت دین است. دانشمندان مسلمان در راه پاسداری از حدیث، تلاش فراوانی کرده و صدها کتاب در شناسایی و تحکیم اسناد و متون حدیثی و فهم آنها تألیف نموده اند. برخی از روایات موجود در منابع حدیثی، دارای اضطراب در متن یا سند است. مراد از اضطراب، آن است که یک روایت، با نسخه های مختلف و با متن ها یا اسناد متفاوت با یکدیگر نقل می‌شود. لذا برای شخص مراجعه کننده لازم است راه برخورد با این‌گونه روایات را بشناسد. گاهی پس از به کارگیری روش های علمی، روایت مضطرب از اضطراب خارج می شود و گاهی همچنان بر این حالت باقی می ماند. این مقاله بر آن است تا روش های علمی برخورد با احادیث مضطرب و چگونگی بهره گیری از آنها را تبیین نماید. ضرورت این بحث برای محققان مباحث دینی و اسلامی روشن است؛ زیرا یکی از منابع اصلی در تحقیقات فقهی، تفسیری، کلامی، اخلاقی، تاریخی و غیره روایات است که برخی از آنها دچار اضطراب گردیده، لذا آشنایی با چگونگی برخورد با روایات مضطرب، بر هر یک از محققان علوم فوق‌الذکر لازم است.