و از امام رضا عليه السلام نقل شده:
علينا إلقاء الاُصول إليكم و عليكم التفريع [يا التفرّع]. ۱
و نيز، برخلاف آنچه اخبارى ها مى پندارند، قواعد اصول فقه را هم مى توان از آيات و روايات استفاده كرد.
عمّار از امام رضا عليه السلام روايت مى كند:
قال: إذا شككت فابن على اليقين. قلت: هذا أصل؟ قال: نعم. ۲
برخى از فقها و محدّثان در صدد برآمده اند تا قواعد اصول فقه را از كتاب هاى حديثى استخراج و در يك جا گردآورى كنند و تا آنجا كه نگارنده آگاهى دارد، اولين كسى كه به اين كار اقدام نموده، علّامه مجلسى رحمه اللهاست.
در جلد اوّل بحارالأنوار ۳ باشد(ر. ك: كتاب شناسى مجلسى، درگاهى و تلافى داريانى، ص 91). كتاب عقل و علم، بابى با عنوان «ما يمكن أن يستنبط من الآيات و الاخبار من متفرقات اصول الفقه» وجود دارد و در آن، حدود هشتاد آيه و شصت روايت نقل شده است. ۴
علّامه مجلسى نوشته است كه بسيارى از احاديث اين باب در كتاب عدل خواهد آمد و نيز بسيارى از رواياتى را كه مناسب اين باب است، در جاهاى ديگر بحارالأنوار نقل كرده ايم. آن گاه وعده داده است كه همه اين روايات را با آنچه در شرح و توضيح آنها ميسّر شود، در جلد آخر (ج 25) بياورد، كه موفق به انجام اين وعده نشده است.
پس از علّامه مجلسى رحمه الله صاحب كتاب وسائل الشيعة، كتاب گرانقدر الفصول المهمّة
1.مستطرفات السرائر، ص ۵۷ و ۵۸. حديث اول از هشام بن سالم از امام صادق عليه السلام و حديث دوم از بزنطى از امام رضا عليه السلام است و در غوالى اللئالى، ج ۴، ص ۶۴ حديث اول از زراره و أبوبصير از امام باقر عليه السلام و امام صادق عليه السلام نيز نقل شده است.
2.وسائل الشيعة، ج ۵، ص ۳۱۸ به نقل از من لا يحضره الفقيه.
3.نسخه كتابت شده در سال ۱۰۸۷ق، از جلد اول بحارالأنوار در كتابخانه مركزى دانشگاه تهران نگهدارى مى شود و تاريخ تأليف آن شايد پيش از سال ۱۰۸۷ق،
4.بحارالأنوار، ج ۲، ص ۲۶۸ .
