11
صافي در شرح کافي ج1

6/1. مهاجرت به مكه

ملّا خليل پس از عزل از توليت آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام راهى مكّه مكرّمه مى شود. او چند سالى مقيم آن بلده طيّبه مى گردد، ولى زندگيش در آنجا نيز متلاطم بوده است. در كتاب هاى تذكره، مناظرات گوناگونى نقل شده كه بين ملّا خليل و عالمان شيعه و سنى در مسائل مختلف رخ داده است. شيخ حرّ عاملى نقل مى كند اولين بار كه به مكه مشرف شده ملّا خليل را ملاقات نموده كه مشغول حاشيه نوشتن بر مجمع البيان بوده است. ۱
عبدالحى رضوى در كتاب حديقة الشيعة ۲ هنگامى كه درباره حج گزارش مى دهد، مى نويسد كه حكّام مكه هنگامى كه عيد قربان مصادف با روز جمعه مى شده آن را حجّ اكبر اعلام مى كردند و از اين طريق، منافعى عائد آنها مى شده است. به همين دليل آنها گاهى كه عيد مصادف با روز شنبه مى شد، عيد اعلام مى كردند و اين براى شيعيان امر را مشكل مى كرد؛ آنها يا بايد با آنها همراهى مى كردند و در غير اين صورت، حجّ آنها ناتمام مى ماند و آنها مُحِل نمى شدند. او از پدرش نقل مى كند كه ملّا خليل قزوينى به حج مشرف شده و اين مشكل مطرح شد ؛ او از آنان پيروى نكرده و زمانى كه رؤساى آنان متوجه شدند، حكم به قتل او كردند. ملّا خليل در تنورى مخفى شده و به نقطه اى از حجاز رفت و تا موسم آينده در آنجا باقى ماند. در وقت آمدن به موسم، در قيافه هيزم كش و خاركن در ميان قافله به مكه درآمده، حج انجام داد و برگشت. ۳

1.أمل الآمل، ج ۲، ص ۱۱۲.

2.اين كتاب غير از حديقة الشيعة منسوب به ملّا احمد اردبيلى است و تا حال، منتشر نشده است و تنها نسخه شناخته شده از آن در كتابخانه آيت اللّه مرعشى به ش ۱۱۲۴ نگهدارى مى شود. (فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه آيت اللّه مرعشى، ج ۳، ص ۲۹۵ ـ ۲۹۷).

3.رسول جعفريان ، مجلّه ميقات حج، ش ۴، سال ۱۳۷۲، ص ۱۱۷، مقاله «حجّاج شيعى در دوره صفوى».


صافي در شرح کافي ج1
10

5/1. توليت اوقاف رى

ملّا خليل در سنّ 27 سالگى به سِمَت مدرّسى آستانه حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و توليت اوقاف آن آستانه، از سوى همدرس خود خليفه سلطان ـ كه به وزارت شاه عباس نائل شده بود ـ منصوب گرديد. ولى پس از مدتى از آن سمت بر كنار گرديده و مولى نظام الدين قرشى ساوجى (حدود 1040ق) به جاى وى منصوب گرديد. برخى از شرح حال نويسان، تحريم نماز جمعه از سوى ملّا خليل را علت عزل او از توليت دانسته اند. ۱
افندى در شرح حالش، متذكّر شده كه وى را با حاكم تهران و قزوين قصه هاى زيادى است كه مى تواند به ناسازى وى با حاكمان رى و طهران در هنگام داشتن توليت موقوفات باشد.

1.طبقات أعلام الشيعة (قرن ۱۱ق)، ص ۲۰۴.

  • نام منبع :
    صافي در شرح کافي ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    تحقیق : درایتی، محمد حسین
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388 ش
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 66386
صفحه از 500
پرینت  ارسال به