[حديث] هفتم

۰.اصل: [عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ، عَمَّنْ ذَكَرَهُ، عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام ، قَالَ: ]«كَانَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام يَقُولُ: يَا طَالِبَ الْعِلْمِ، إِنَّ لِلْعَالِمِ ثَلَاثَ عَلَامَاتٍ: الْعِلْمَ، وَالْحِلْمَ ، وَالصَّمْتَ، و لِلْمُتَكَلِّفِ ثَلَاثَ عَلَامَاتٍ: يُنَازِعُ مَنْ فَوْقَهُ بِالْمَعْصِيَةِ، وَيَظْلِمُ مَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَةِ ، وَيُظَاهِرُ الظَّلَمَةَ».

شرح: بود امير المؤمنين عليه السلام كه مى گفت كه: اى طلب كننده علم دين! به درستى كه براى دانايى كه علم دين از او فرا مى توان گرفت، سه نشان است: اوّل، دانستن حدّ خود، نزد داناتر از خود. و دوم، بردبارى، به معنى گذرانيدن بى ادبى از فروپايه تر از خود. و سوم، خاموشى، به معنى اين كه هر چه نداند، نگويد، و دانسته را نيز بى جا نگويد.
و نادانى را كه دانش علم دين بر خود بسته، سه نشان است: اوّل، اين كه در نزاع در مى آيد با بالاتر از خود به بى ادبى. و دوم: اين كه ظلم مى كند بر فروپايه تر از خود به تندى و درشتى. و سوم، اين كه مدد مى كند مخالفانى را كه ظلم بر خانواده پيغمبر صلى الله عليه و آله كردند و موافقت مى كند با ايشان به پيروى ظن در مسئله ندانسته.