7. خاندان
افرادى از خاندان ملّا خليل كه تاكنون شناسايى شده اند عبارتند از:
1. غازى قزوينى (پدر ملّا خليل) . درباره پدر ملّا خليل در مصادر مطلبى ذكر نشده است.
2. ملّا محمّد باقر بن غازى (برادر ملّا خليل) . او يكى از اعيان علماى زمان خود بود كه در سى سالگى به سمت مدرسى آستانه عبدالعظيم حسنى منصوب شده و در قزوين نيز استاد مدرسه التفاتيه بود. ۱ از آثار وى عبارتند از:
الف) حاشيه بر حاشيه عدّة الاُصول ملّا خليل است كه نسخه اى از آن در مدرسه سپهسالار تهران موجود است. ۲
ب) حاشيه بر صافى ملّا خليل. ۳
ج) رسالة في الصلاة الجمعة. ۴
3. جعفر بن غازى قزوينى (برادر ديگر ملّا خليل): شرح حال وى در تراجم الرجال چنين ذكر شده است:
جعفر بن الغازي الرازي، عالم جليل محدّث من أعلام القرن الحادي عشر، سكن قزوين متلمّذا على المولى خليل القزوينى، وساح وتجول في بلاد كثيرة باحثا منقّبا، وكتب بخطّه الجيّد وصحّح وقابل كتبا كثيرة في التفسير والحديث وغيرهما. كتب حواشي تدلّ على فضله على نسخة من فروع الكافي بدأ بها في قزوين سنة 1060، وأتمّها في قرية عبد العظيم في جمادى الاُولى سنة 1068. له زين المؤمن ألّفه سنة 1082 ق. ۵
4. مولى سلمان بن ملّا خليل قزوينى (پسر ملّا خليل) ۶ . از آثار وى دو رساله در مصادر معرفى شده است:
الف) رساله اى در نماز جمعه است كه در آن مانند پدرش قائل به حرمت نماز جمعه در عصر غيبت شده است. ۷ ملّا عبداللّه بن صالح سماهيجى (1135 ق) رساله اى در خراسان در ردّ اين رساله نوشته و آن را «النفر و الرهط الذين يجب عليهم الجمعة»، نام نهاده است. ۸
ب) مناسك الحجّ، كه به نام شاه سليمان صفوى (متوفّاى سنة 1106 ق)، نگاشته است. ۹
5. احمد بن خليل بن غازى قزوينى (پسر ملّا خليل) كه در زمان پدرش در سال 1083 ق، در گذشته است، ۱۰ او حاشيه اى بر حاشيه پدرش بر عدّة الاُصول نگاشته است. ۱۱
6. ابوذر بن ملّا خليل قزوينى (پسر ملّا خليل) كه در زمان پدرش در سال 1084 ق، در گذشته است. ۱۲
7. محمّد نصير بن حاجى افضل بيك (برادر زاده ملّا خليل قزوينى)، كه نسخه اى از فروع كافى را (شامل كتاب صلاة و جهاد) از سال 1070 تا 1073ق، استنساخ نموده است. ۱۳
1.شرح حال وى در مصادر زير مندرج است: أمل الآمل، ج ۲، ص ۱۷۶ و ۲۴۸ و ۲۵۱؛ تعليقه أمل الآمل، ص ۲۴۸؛ رياض العلماء، ج ۵، ص ۳۸ ـ ۳۹؛ فوائد الرضويّة، ص ۴۰۳ ـ ۴۰۴؛ أعيان الشيعة، ج ۹، ص ۱۷۸؛ طبقات أعلام الشيعة، ص ۹۲ ـ ۹۳؛ مينودر يا باب الجنّه قزوين، ج ۲ ص ۲۷۶ و ۶۶۵ و ۸۵۶ ـ ۸۵۷ ؛ معجم رجال الحديث، ج ۱۴، ص ۲۱۰.
2.فهرست كتابخانه مدرسه عالى سپهسالار (شهيد مطهرى)، ج ۱، ص ۵۶۶.
3.الذريعة، ج ۶، ص ۷۸.
4.الذريعة، ج ۱۵، ص ۶۶.
5.تراجم الرجال، ج ۱، ص ۱۲۵.
6.شرح حال وى در مصادر زير مندرج است: أمل الآمل، ج ۲، ص ۱۲۸؛ فوائد الرضويّة، ص ۲۰۳؛ أعيان الشيعة، ج ۷، ص ۲۷۹؛ طبقات أعلام الشيعة، ص ۲۴۸؛ مينودر يا باب الجنّه قزوين، ج ۲ ص ۶۶۶.
7.الذريعة، ج ۱۵، ص ۷۲.
8.الذريعة، ج ۲۴، ص ۲۵۸؛ كشف الحجب والاستار، ص ۲۴۸.
9.الذريعة، ج ۲۲، ص ۲۶۴.
10.شرح حال وى در مصادر زير مندرج است: أمل الآمل، ج ۲، ص ۱۴؛ رياض العلماء، ج ۱، ص ۳۸؛ طبقات أعلام الشيعة، ص ۳۱.
11.معجم المؤلفين، ج ۱، ص ۲۱۷؛ أعيان الشيعة، ج ۸، ص ۳۷۶.
12.شرح حال وى در مصادر زير مندرج است: أمل الآمل، ج ۲، ص ۳۵۲؛ أعيان الشيعة، ج ۲، ص ۳۴۹؛ طبقات أعلام الشيعة (قرن ۱۱)، ص ۲۱۲.
13.فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه آيت اللّه گلپايگانى، ابوالفضل حافظيان بابلى (مخطوط)، نسخه ش ۱۵/۱.
