[حديث] دوازدهم

۰.اصل: [وَبِهذَا الْاءِسْنَادِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ رَفَعَهُ، قَالَ: ]قَالَ أَبُو عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام :«إِيَّاكُمْ وَالْكِذْبَ الْمُفْتَرَعَ». قِيلَ لَهُ: وَمَا الْكِذْبُ الْمُفْتَرَعُ؟ قَالَ: «أَنْ يُحَدِّثَكَ الرَّجُلُ بِالْحَدِيثِ، فَتَتْرُكَهُ وَتَرْوِيَهُ عَنِ الَّذِي حَدَّثَكَ عَنْهُ».

شرح: گفت امام جعفر صادق عليه السلام كه: دور داريد از يكديگر خودتان را و دروغِ بكارت برده شده را. مراد، دروغ متعارف است. در مجلس گفته شد امام را كه: چيست دروغِ بكارت برده شده؟ گفت كه: اين كه نقل كند به تو مردى حديثى را از امام، پس واگذارى آن مرد را و نامش نبرى و گويى كه امام، چنين گفت.

[حديث] سيزدهم

۰.اصل: [مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيى، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسى، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ، عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ، قَالَ: ]قَالَ أَبُو عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام :«أَعْرِبُوا حَدِيثَنَا؛ فَإِنَّا قَوْمٌ فُصَحَاءُ».

شرح: گفت امام جعفر صادق عليه السلام كه: ظاهر سازيد، چنانچه شنيده ايد بى تغيير در لفظ ، حديثِ ما خانواده رسول اللّه صلى الله عليه و آله را در وقت نقل آن به ديگران؛ چه ما جمعى سخنوريم. نيك و بد سخن را خوب مى دانيم و اگر تغيير دهيد، شايد موافق مطلب ما نتوانيد نقل كرد، يا مراد، اين است كه: در وقت كتابت حديث ما، حركات و سكناتى را كه از ما شنيده ايد نيز نويسيد.

[حديث] چهاردهم

۰.اصل: [عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ، عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ وَحَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ وَغَيْرِهِ، قَالُوا: ]سَمِعْنَا أَبَا عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام يَقُولُ:«حَدِيثِي حَدِيثُ أَبِي ، وَحَدِيثُ أَبِي حَدِيثُ جَدِّي، وَحَدِيثُ جَدِّي حَدِيثُ الْحُسَيْنِ، وَحَدِيثُ الْحُسَيْنِ حَدِيثُ الْحَسَنِ، وَحَدِيثُ الْحَسَنِ حَدِيثُ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ، وَحَدِيثُ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ حَدِيثُ رَسُولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ، وَ حَدِيثُ رَسُولِ اللّه ِ قَوْلُ اللّه ِ عَزَّ وَجَلَّ».

[حديث] دهم

۰.اصل: [مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيى، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسى، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ، عَنِ ابْنِ بُكَيْرٍ، عَنْ عُبَيْدِ بْنِ زُرَارَةَ، قَالَ: ]قَالَ أَبُو عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام :«احْتَفِظُوا بِكُتُبِكُمْ؛ فَإِنَّكُمْ سَوْفَ تَحْتَاجُونَ إِلَيْهَا».

شرح: الاِحْتِفَاظ (مصدر باب افتعال): نگاه داشتن چيزى براى خود.
باء در بِكُتُبِكُمْ به اعتبار تضمين معنى «تمسّك» است، يا براى تقويت تعديه است؛ و اوّل، مناسب تر است به عنوان باب.
يعنى: گفت امام جعفر صادق عليه السلام كه: براى خود، خوب نگاه داريد كتاب هاى حديث شما را؛ چه به درستى كه شما بعد از اين به زمانى بسيار، محتاج مى شويد سوى آن كتاب ها.
مخفى نماند كه در زمان امام جعفر صادق عليه السلام چهارصد اصلِ كتاب حديث نوشته شده و اگر آنها و مانند آنها باقى نمى ماند تا زمان مصنّف و غير آن، اين احاديث به ما نمى رسيد.

[حديث] يازدهم

۰.اصل: [عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الْبَرْقِيِّ، عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخَيْبَرِيِّ ] عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام :«اكْتُبْ، وَبُثَّ عِلْمَكَ فِي إِخْوَانِكَ، فَإِنْ مِتَّ فَأَوْرِثْ كُتُبَكَ بَنِيكَ؛ فَإِنَّهُ يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانُ هَرْجٍ لَا يَأْنَسُونَ فِيهِ إِلَا بِكُتُبِهِمْ».

شرح: روايت است از مفضّل بن عمر گفت كه: گفت مرا امام جعفر صادق عليه السلام كه: بنويس حديث را و پراكنده كن دانش خود را به حديث در برادران مؤمنِ خود. پس اگر مشرف بر مردن شوى، پس به ميراث بگذار كتاب هاى حديث خود را براى فرزندانت به روشى كه ايشان دانند كه آن كتاب ها نقل هاى توست از امام؛ چه مى آيد بر سر مردمان، زمان فتنه و غيبت امام كه انس نمى گيرند مردمانِ مؤمن در آن زمان، مگر به كتاب هاى حديثِ خود؛ چون به خدمت امام نمى رسند.