شرح: شنيدم از امام جعفر صادق عليه السلام مى گفت كه: گفته من، گفته پدرم است و گفته پدرم، گفته جدّم است و گفته جدّم، گفته امام حسين است و گفته امام حسين، گفته امام حسن است و گفته امام حسن، گفته امير المؤمنين است و گفته امير المؤمنين، گفته رسول اللّه است و گفته رسول اللّه ، گفته اللّه ـ عزّ و جلّ ـ است.
مراد، اين است كه: حديث مرا از هر كدام كه خواهى، نقل مى توانى كرد و احتياج به ذكر واسطه نيست؛ چه حديث ما محضِ نقل است و خودرأيى در آن نيست.

[حديث] پانزدهم

۰.اصل: [عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبِي خَالِدٍ شَيْنُولَةَ، قَالَ: ]قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ الثَّانِي عليه السلام : جُعِلْتُ فِدَاكَ، إِنَّ مَشَايِخَنَا رَوَوْا عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ وَأَبِي عَبْدِ اللّه ِ عَلَيْهِمَا السَّلَام وَكَانَتِ التَّقِيَّةُ شَدِيدَةً ، فَكَتَمُوا كُتُبَهُمْ وَلَمْ تُرْوَ عَنْهُمْ، فَلَمَّا مَاتُوا، صَارَتِ الْكُتُبُ إِلَيْنَا، فَقَالَ:«حَدِّثُوا بِهَا؛ فَإِنَّهَا حق ».

شرح: شدّت تقيّه به اعتبار زمان امام محمّد باقر عليه السلام نيست؛ بلكه به اعتبار زمان بعد از آن است، بنا بر ظاهرِ آنچه مى آيد در «كِتَابُ الْحُجَّة» در حديث اوّلِ باب شصت و يكم كه «بَابُ أنَّ الأئِمّةَ عليهم السلام لَمْ يَفْعَلُوا شيئا» تا آخر است و در «كِتَابُ الصَّلاَة» در حديث سومِ باب سى و يكم كه «بَابُ [الْقُنُوتِ] ^۱ فِي الفَرِيضَة» تا آخر است.
يعنى: گفتم امام محمّد تقى را عليه السلام كه: قربانت شوم! به درستى كه جمعى كه از ايشان حديث به ما رسيده، نقل كرده اند از امام محمّد باقر و امام جعفر صادق عليهماالسلام و بوده تقيّه در زمان ايشان سخت. پس پنهان كرده اند كتاب هاى حديث خود را. پس نقل كرده نشده آن كتاب ها از ايشان. پس وقتى كه مُردند، رسيد كتاب هاى ايشان به ما. آيا نقل كنيم آن كتاب ها را از ايشان يا نه؟
پس امام گفت كه: نقل كنيد آنها را از ايشان؛ چه آنها به كار آمدنى است؛ به معنى آن كه عمل به آنها واجب است، هر چند كه در آنها تقيّه يا غلطِ راوى يا دروغ او باشد، چون معلوم شما شده كه خطّ ايشان و نقل ايشان است از امامان.