2/11. نسخه هاى گزارش شده به خطّ مؤلّف

در بين نسخه هاى موجود از صافى، سه نسخه به خطّ خود مؤلّف است كه مشخّصات آنها عبارتند از:
1 . قم ، مرعشى: ش 7251 . كتاب عقل و توحيد ، نستعليق ، بدون تاريخ كتابت ، متن روايت ها نسخ معرب ، 93 برگ [فهرست مرعشى: 19/47].
2 . تهران ، دانشگاه تهران: ش 682 . كتاب ايمان و كفر ، نسخ و نستعليق ، 301 برگ [فهرست دانشگاه تهران: 5/1389].
3 . قزوين ، مدرسه امام صادق عليه السلام : ش 131 . باب 59 تا 132 ، نسخ ، تصحيح شده در حواشى با خط خوردگى زياد، 132 برگ [ميراث اسلامى ايران: 10/611؛ فهرست مدرسه امام صادق عليه السلام : 1/174].

3/11. گزارشى از نسخه هاى تهيّه شده

براى تصحيح شرح كتاب العقل والعلم و كتاب التوحيد تعداد شش نسخه تهيه شد كه عبارتند از:
1. قم، مسجد اعظم: ش 2071.
اين نسخه از قسم اصول كافى تا پايان «كتاب التوحيد» را شامل است، و نام كاتب و تاريخ كتابت آن نامعلوم است. هرچند كه در فهرست كتابخانه مذكور، به اشتباه، كتابت آن به مرحوم ملّا صالح مازندرانى، شارح شهير كتاب كافى (م 1064ق) نسبت داده شده است، و ظاهرا اشتباه وى از اينجا نشأت گرفته كه كاتب اين نسخه، در پايان آن، تاريخ فراغ مرحوم ملّا صالح مازندرانى از شرح خودش را آورده و با تاريخ فراغ ملّا خليل از اين شرح مقايسه نموده است.
در پايان نسخه به خطّ كاتب آمده است: «بلغ قبالاً مع الأصل من النسخ، والحمد للّه اوّلاً و آخرا» كه نشانگر مقابله اين نسخه با نسخه اصل مى باشد و وجود علامات تصحيح و مقابله مختصر در هامش نسخه، مؤيّد اين مطلب است.
نسخه به خطّ نسخ زيبا نوشته شده و تعداد اوراق آن 403 برگ مى باشد. متن احاديث در آن برجسته شده و با خطّ ممتد مشخّص شده است و متن احاديث كافى اعراب گذارى شده است.
2. قم، مدرسه گلپايگانى: ش 86/26.
اين نسخه شامل كتاب عقل و كتاب توحيد مى باشد و توسّط جعفر بن غازى (برادر شارح) كتابت شده و در مورّخه سنه 1066ق كتابت آن به پايان رسيده است.
كاتب در پايان اين نسخه چنين آورده است:
وفّقت لإتمام شرح كتاب التوحيد من الكافي الموسوم ب «گنجينه شاهى» بعون اللّه الملك الباقي من تصانيف مولانا المحقّق و الحبر المدقّق أعظم الأفاضل في الأنام المقتفي لآثار أهل البيت عليهم السلام المعرض عن الأباطيل المهلكة المشتهرة في الأنام، سمّي خليل الرحمن... و أنا المقرّ بجرمه الكثير والذنب الغفير المتوقّع من الربّ الغفران جعفر بن الغازي الرازي ـ عفي عنهما ـ شرعت في كتابته بعد ثمانية أجزاء ونصف من يوم الجمعة السابع عشر من شهر رجب والفراغ من الكتابة يوم الجمعة ارتفاع النهار منه الخامس عشر من شهر شعبان شهور سنة ستّ و ستّين وألف هجريّة (1066)... .
نسخه به خطّ نستعليق و تعداد اوراق آن 237 برگ مى باشد و داراى حواشى مختصر و علامات تصحيح است. و در هامش برخى از صفحات آن علامات بلاغ ديده مى شد كه از آن جمله است علامت «بلغ سماعا أيّده اللّه تعالى» در صفحات 351، 407، 493 و... .
3. قم، مدرسه گلپايگانى: 81/8ش 1371.
اين نسخه نيز از اوّل بخش اصول كافى تا آخر كتاب توحيد را شامل است و توسّط محمّد قاسم لاهيجى كتابت شده و در مورّخه پنجشنبه 21 جمادى الثانى سنه 1067ق به پايان رسيده است.
در پايان اين نسخه، كاتب اختتاميّه اى را درباره تأليف كتاب صافى براى صفى قلى بيگ در سنه 1067ق ذكر كرده و در ضمن آن، از آن به عنوان «گنجينه شاهى» نام برده است.
نسخه به خطّ نستعليق بوده و در هامش آن علامات تصحيح و مقابله به چشم مى خورد و متن احاديث كافى معرّب و برجسته و با خطّ كشيدگى مشخّص شده اند. و تعداد اوراق آن 338 برگ مى باشد.
4. قم، مسجد اعظم: ش 106.
اين نسخه نيز شامل كتاب عقل و كتاب توحيد از اصول كافى است و نام كاتب آن معلوم نيست ولى تاريخ كتابت آن، مطابق آن چه كه در پايان نسخه ذكر شده سنه 1076ق مى باشد.
نسخه به خطّ نستعليق بوده و شامل 346 برگ مى باشد و عناوين و متن احاديث كافى در آن رنگى و احاديث با اعراب كامل آمده اند و نشانه هاى تصحيح، در حاشيه نسخه ديده مى شود.
5. قم، كتابخانه گلپايگانى: ش 41250 (6197/32/107). اين نسخه نيز تا پايان كتاب توحيد را شامل است و كاتب و تاريخ كتابت آن نامعلوم است. خطّ نسخه شبيه به نسخ است و احاديث كافى در آن با اعراب كامل آمده اند و 338 برگ مى باشد.
6. نسخه حجرى.
اين نسخه از صافى، شامل شرح اصول كافى است و در سال 1323 در لكهنو در مطبعه فيض، چاپ شده است.