[حديث] چهارم
۰.اصل: [عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَبْدِ اللّه ِ بْنِ بَحْرٍ، عَنْ أَبِي أَيُّوبَ الْخَرَّازِ] عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ، قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عليه السلام عَمَّا يَرْوُونَ أَنَّ اللّه َ خَلَقَ آدَمَ عَلى صُورَتِهِ، فَقَالَ:«هِيَ صُورَةٌ مُحْدَثَةٌ مَخْلُوقَةٌ ، اصْطَفَاهَا اللّه ُ وَاخْتَارَهَا عَلى سَائِرِ الصُّوَرِ الْمُخْتَلِفَةِ، فَأَضَافَهَا إِلى نَفْسِهِ، كَمَا أَضَافَ الْكَعْبَةَ إِلى نَفْسِهِ، وَالرُّوحَ إِلى نَفْسِهِ؛ فَقَالَ: وَ «بَيْتِىَ»۱ وَ «نَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِى»۲ ».
شرح: روايت است از محمّد بن مسلم، گفت كه: پرسيدم امام محمّد باقر عليه السلام را از آنچه روايت مى كنند از رسول اللّه صلى الله عليه و آله كه: به درستى كه اللّه تعالى آفريده آدم را بر صورت او. پس گفت كه: اين صورتى است كه احداث كرده شده است، آفريده شده است، گزيده آن را اللّه تعالى و ترجيح داده آن را بر باقى صورت هاى مختلف، پس نسبت داده آن را به خود، چنانچه نسبت داده كعبه را به خود و نسبت داده روح را به خود، پس گفته در سوره بقره كه: خانه من. و گفته در سوره ص كه: و دميدم در او از روح خود.
مخفى نماند كه اين حديث، دلالت بر اين مى كند كه ضمير صُوَرتِهِ به اللّه تعالى راجع است. و بعضى مى گويند كه: به آدم راجع است. و عَلى نَهجيّه يا تعليليّه است؛ به معنى بر نهجِ صورت لايق به او، يا براى خوبى صورتش.