467
صافي در شرح کافي ج2

۰.اصل:« «مَنْ يُطِعِ اللّه َ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزاً عَظِيماً»۱ وَنَالَ ثَوَاباً جَزِيلاً؛ وَمَنْ يَعْصِ اللّه َ وَرَسُولَهُ، فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَاناً مُبِيناً، وَاسْتَحَقَّ عَذَاباً أَلِيماً، فَأَنْجِعُوا بِمَا يَحِقُّ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّمْعِ وَالطَّاعَةِ وَإِخْلَاصِ النَّصِيحَةِ وَحُسْنِ الْمُؤَازَرَةِ ، وَأَعِينُوا عَلى أَنْفُسِكُمْ بِلُزُومِ الطَّرِيقَةِ الْمُسْتَقِيمَةِ، وَهَجْرِ الْأُمُورِ الْمَكْرُوهَةِ، وَتَعَاطَوُا الْحَقَّ بَيْنَكُمْ، وَتَعَاوَنُوا بِهِ دُونِي، وَخُذُوا عَلى يَدَيَ ۲ الظَّالِمِ السَّفِيهِ، وَمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ، وَانْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ، وَاعْرِفُوا لِذَوِي الْفَضْلِ فَضْلَهُمْ، عَصَمَنَا اللّه ُ وَإِيَّاكُمْ بِالْهُدى، وَثَبَّتَنَا وَإِيَّاكُمْ عَلَى التَّقْوى، وَأَسْتَغْفِرُ اللّه َ لِي وَلَكُمْ».

شرح: «وَ مَن يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا» از سوره احزاب است و پيش از آن اين است كه: «يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ قُولُواْ قَوْلًا سَدِيدًا * يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَــلَكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ»۳ .
«وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ»۴ در سوره احزاب و نساء و جنّ هست.
الْاءِنْجَاع (به نون و جيم و عين بى نقطه): به مطلب رسيدن.
فاء در فَانْجَعُوا براى تفريع است و اشارت است به اين كه: اطاعت اللّه تعالى در تقوى و قول سَديد، عبارت است از پيروى امام عالم به جميع احكام؛ و عصيان ايشان، ضدّ آن است.
النَّصِيحَة: خالص بودن براى كسى. إِخْلَاصُ النَّصِيحَة، از قبيل مبالغه است و مراد اين است كه: كمالِ فرمان بردارى امام، مبادا كه به قصد دنيا باشد.
دُونِي به معنى «عِنْدِي» است.
أَسْتَغْفِرُ اللّهِ لِي مبنى بر خلط است، نظير «لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِن ذَنبِكَ وَ مَا تَأَخَّرَ»۵ .
يعنى: هر كه اطاعت كند اللّه تعالى را و رسول او را به اتّقاء و قول سديد، پس به تحقيق به مطلب رسيده رسيدنى بزرگ و دريافته ثوابِ فراوان را. و هر كه نافرمانى كند اللّه تعالى و رسول او را، پس به تحقيق زيان كار شده زيان كارى ظاهر و سزاوار شده عذاب دردناك را، پس به مطلب رسيد به آنچه لازم مى شود بر شما كه شنيدن سخن امام حق است و فرمان بردارى اوست و خالص ساختنِ كمالِ فرمان بردارى اوست و نيكويىِ مدد كردنِ امام حق است. و مدد كنيد عقل خود را بر هوا و هوس خود، تا عقل، هوس را مغلوب كند به ملازمت راه راست و مفارقتِ كارهايى كه اللّه تعالى در سؤال از آنها كراهت دارند. و داد و ستد حق كنيد ميان خود. و مددِ هم كنيد به حق نزد من. و بچسبيد بر دو دست ظالمِ بى عقل. و امر به پيروى علم كنيد. و نهى از پيروى ظن كنيد. و شناسيد براى صاحبان فضيلت، فضيلت ايشان را.
نگاه داراد ما را اللّه تعالى و شما را به راستى. و ثابت قدم كناد ما را و شما را بر پرهيزكارى. و طلب آمرزشِ اللّه تعالى مى كنم براى خود و براى شما.

1.احزاب (۳۳): ۷۱.

2.كافى مطبوع: «يد».

3.احزاب (۳۳): ۷۰ و ۷۱.

4.نساء (۴): ۱۴؛ احزاب (۳۳): ۳۶؛ جنّ (۷۲): ۲۳.

5.فتح (۴۸): ۲.


صافي در شرح کافي ج2
466

۰.اصل:«نَحْمَدُهُ بِجَمِيعِ مَحَامِدِهِ كُلِّهَا عَلى جَمِيعِ نَعْمَائِهِ كُلِّهَا، وَنَسْتَهْدِيهِ لِمَرَاشِدِ أُمُورِنَا، وَنَعُوذُ بِهِ مِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، وَنَسْتَغْفِرُهُ لِلذُّنُوبِ الَّتِي سَبَقَتْ مِنَّا، وَنَشْهَدُ أَنْ لَا إِلهَ إِلَا اللّه ُ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، بَعَثَهُ بِالْحَقِّ نَبِيّاً دَالًا عَلَيْهِ، وَهَادِياً إِلَيْهِ، فَهَدى بِهِ مِنَ الضَّلَالَةِ، وَاسْتَنْقَذَنَا بِهِ مِنَ الْجَهَالَةِ».

شرح: الْمَحَامِد (به فتح ميم اوّل و كسر ميم دوم، جمع «مَحْمَد» به كسر ميم و سكون حاء و فتح ميم دوم): آلت هاى حمد كه در حامد است، مثل زبان و دل و ساير اعضا و اجزا كه موافقت زبان و دل كند.
النَّعْمَاء (به فتح نون و سكون عين و مدّ): نعمت.
الْمَرَاشِد (جمع «مَرْشَد» به فتح ميم و سكون راء و فتح شين): راه هاى راست.
لِلذُّنُوبِ الَّتِي سَبَقَتْ مِنَّا مبنى بر خلط خود به شيعه خود است، نظير «فَلَمَّآ ءَاسَفُونَا»۱ كه بيان مى شود در حديث ششمِ باب آينده.
يعنى: ستايش مى كنيم اللّه تعالى را به وسيله جميع آلت هاى ستايش او، همگى آنها بر جميع نعمت او همگى آن. و طلب هدايت او مى كنيم براى راه هاى راستِ كارهاى ما. و پناه مى گيريم به او از بدهاى عمل هاى ما. و طلب آمرزش مى كنيم از اللّه تعالى براى گناهانى كه در سابق زمان سر زده از ما. و گواهى مى دهيم كه مستحقّ عبادتى نيست مگر اللّه تعالى و اين كه محمّد، بنده و فرستاده اوست سوى خلايق؛ فرستاد او را با آنچه به كار آمدنى است بر حالى كه پيغمبرى است كه دلالت كننده مردمان است بر راه شناخت ربوبيّت اللّه تعالى و راهنماست سوى او. پس راه نمود و رها كرد اللّه تعالى به محمّد، مردمان را از گمراهى ايشان و نجات داد ما را به محمّد از حكم و عملِ بى علم.

1.زخرف (۴۳): ۵۵ .

  • نام منبع :
    صافي در شرح کافي ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    تحقیق : درایتی، محمد حسین ؛ احمدی جلفایی، حمید
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388 ش
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 63660
صفحه از 612
پرینت  ارسال به