141
گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام

پس از شيخ صدوق ، طَبرِسى رحمه الله (م 468 ق) در كتاب إعلام الورى ، اين گونه آورده است :
... لَمَكتوبٌ عَلى يَمينِ عَرشِ اللّهِ : مِصباحٌ هادٍ وسَفينَةُ نَجاةٍ .۱بر سمت راست عرش خدا نوشته شده : «چراغ هدايتگر و كشتى نجات» .
پس از وى ، على بن يونس عاملى (م 877 ق) در كتاب الصراط المستقيم ، اين متن را چنين گزارش كرده است :
... وإنَّهُ مَكتوبٌ عَن يَمينِ العَرشِ : وإنَّهُ مِصباحُ هُدًى وسَفينَةُ نَجاةٍ .۲بر سمت راست عرش ، نوشته شده: «و او چراغ هدايت و كشتى نجات است» .
نخستين كتابى كه اين متن مشهور در آن آمده ، كتاب المنتخب طُرَيحى (م 1085 ق) است كه ضمن نقل جريان ديدار اُبَىّ بن كعب با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، آورده است :
... وَاسمُهُ مَكتوبٌ عَن يَمينِ العَرشِ : إنَّ الحُسَينَ مِصباحُ الهُدى وسَفينَةُ النَّجاةِ .۳نام او بر سمت راست عرش ، نوشته شده است : «همانا حسين ، چراغ هدايت و كشتى نجات است» .
پس از المنتخب طريحى ، در منابع ديگرى مانند مدينة المعاجز ۴ نيز اين متن ديده مى شود كه ظاهرا از همان المنتخب گرفته باشند .
به نظر مى رسد كه متن المنتخب طريحى و كتاب هاى پس از آن، حديث را نقل به معنا كرده اند . گفتنى است كه المنتخب طريحى ، از منابع غير معتبر است ؛ ليكن به دليل روان تر بودن عبارت نقل شده در آن ، حديث ، بدين شكل ، مشهور گرديده است . به هر حال ، چون اين حديث ، نقل به معناست و مضمون آن در منابع معتبر آمده است ، ايرادى ندارد .فضيلت هاى ويژه امام حسين عليه السلام

1.إعلام الورى : ج ۲ ص ۱۸۶ .

2.الصراط المستقيم : ج ۲ ص ۱۶۱ .

3.المنتخب ، طريحى: ص ۱۹۷ .

4.مدينة المعاجز : ج ۴ ص ۵۱ .


گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام
140

سخنى در باره حديثى مشهور

پيامبر صلى الله عليه و آله در حديثى مشهور كه به ايشان نسبت داده شده ، فرموده است :
إنَّ الحُسَينَ مِصباحُ الهُدى وسَفينَةُ النَّجاةِ .حسين ، چراغ هدايت و كشتى نجات است .
مضمون اين حديث ، در منابع معتبر روايى آمده است ؛ امّا نه با اين الفاظ . براى روشن شدن مطلب، لازم است تفاوت نقل هاى اين روايت در منابع مختلف روايى ، مورد تأمّل قرار گيرد .
بر اساس اسناد موجود، شيخ المحدّثين صدوق رحمه الله (م 381 ق) ، نخستين كسى است كه مضمون اين حديث را در كتاب هاى كمال الدين و عيون أخبار الرضا عليه السلام ، به ترتيب ، بدين گونه آورده است كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، ضمن گفتگويى با اُبىّ بن كعب ، در توصيف امام حسين عليه السلام فرموده است :
.. مَكتوبٌ عَن يَمينِ العَرشِ : مِصباحٌ هادٍ وسَفينَةُ نَجاةٍ .۱در سمت راست عرش ، نوشته شده است [كه او] : «چراغ هدايتگر و كشتى نجات است» .... مَكتوبٌ عَن يَمينِ عَرشِ اللّهِ عز و جل : مِصباحُ هُدىً وسَفينَةُ نَجاةٍ .۲در سمت راست عرش خداى عز و جل نوشته شده است [كه او] : «چراغ هدايت و كشتى نجات است» .

1.ر. ك: كمال الدين : ص ۲۶۵ ح ۱۱ .

2.ر. ك: عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۱ ص ۵۹ ح ۲۹ .

  • نام منبع :
    گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    با همکاری: طباطبایی نژاد، سید محمود ؛ سید طبایی، سید روح الله ؛ تلخیص : خوش نصیب، مرتضی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389 ش
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 314773
صفحه از 1036
پرینت  ارسال به