به سخن ديگر ، امامت، همچون نبوّت ، امرى توقيفى و وابسته به نص است و تكيه گاه مباحثات فكرى در اين زمينه نيز از حوزه نصوصِ (آيات و احاديث) عام و خاص ، بيرون نيست .
در اين بخش از دانش نامه ، احاديث رسيده از پيامبر صلى الله عليه و آله و امامان عليهم السلام كه بر امامت امام حسين عليه السلام و فرزندان او دلالت دارند ، گزارش مى شوند . اين نصوص ـ كه بسيارند و در مصادر شيعه و اهل سنّت آمده اند ـ ، در چهار گروه، جاى گرفته اند :
دسته اوّل . احاديثى هستند كه در آنها پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به استناد وحى آسمانى ، از امامت امام حسين عليه السلام و فرزندان او خبر مى دهد.
مدلول اين احاديث ، آن است كه صحيفه (نوشته) يا وصيّتى از سوى خداوند به پيامبر صلى الله عليه و آله مى رسد كه در آن ، نام امامانِ پس از وى ، ثبت شده است و اين صحيفه يا وصيّت ، به يكايك امامان عليهم السلاممى رسد. برخى از اين احاديث نيز دلالت دارند كه اين مطلب، در سفر معراج، به پيامبر خدا ابلاغ شده است .
دسته دوم . در اين دسته ، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بدون استناد به صحيفه يا وصيّت الهى ، از امامت امام حسين عليه السلام و فرزندانش خبر مى دهد و اطاعت و نافرمانى از آنها را اطاعت و نافرمانى از خداوند مى داند .
دسته سوم . در اين دسته ، امامان عليهم السلامديگر ، از امامت امام حسين عليه السلام و فرزندان او خبر مى دهند كه شامل سخنان امير مؤمنان عليه السلام ، صحيفه فاطمه عليهاالسلام، سخنان امام حسن، امام حسين، امام زين العابدين ، امام باقر، امام صادق، امام كاظم، امام رضا و امام هادى عليهم السلام بر امامت امام حسين عليه السلام مى شود .
دسته چهارم . اين دسته از احاديث ، حاوى وصاياى امام حسين عليه السلام است كه دلالت مى كند ايشان ، صحيفه مُهر شده اى را به اُمّ سلمه داده تا وى ، پس از شهادت ، به فرزند بزرگ ايشان برساند و نيز به دختر بزرگ خود، فاطمه و به خواهر خويش زينب ، وصايايى داشته است. اين احاديث، گرچه به صراحت بر تنصيص (تصريح) به امامتْ دلالت ندارند ، امّا به صورت ضمنى بر تنصيص بر امام پس از ايشان ، دلالت مى كنند .

گزينش از سوى مردم باشد ، نمى دانند ؛ زيرا مبيّن و شارح دين بودن و اسوه بودن براى انسان ها ، مبتنى بر مقامات علمى و معنوىِ تضمين شده است، كه از آن به مقام ولايت الهى نيز تعبير مى شود. شناخت صاحبان اين مقام، براى مردمان غير معصوم ، ممكن نيست . امام رضا عليه السلام در حديثى معروف ، به اين نكته اشاره نموده ^۱ و بر همين پايه ، پيامبر خاتم، در زمان حيات خويش ، بارها و بارها به توصيف و معرّفى امامانِ پس از خود پرداخته است ، چنان كه در تبيين آياتى چون : آيه مباهله، آيه تطهير و... ، مصاديق عينى آنها را معرّفى كرده است .
در حادثه غدير ، پيامبر صلى الله عليه و آله در آخرين سفر حجّ خود ، بر استمرار نبوّت و تلازم قرآن و عترت ، تأكيد نمود و نخستين امام را به صورت حضورى ، معرّفى كرد .
بر اساس آنچه گفته شد ، امام ، داراى مقام معنوى ، مرجعيّت علمى و شأن رهبرى اجتماعى است. خلاصه كردن امامت در محور سوم ، از كوته بينى و عدم شناخت دقيق امامت ، نشئت مى گيرد و بدين جهت ، امامت ، امرى تاريخدار نيست كه زمانش به سر آمده باشد و نزاع در باره آن ، ثمرى نداشته باشد ؛ چرا كه مقام معنوى و مرجعيت علمى براى هميشه براى همه انسان ها و مسلمانان ، تازه است، چنان كه شأن رهبرى اجتماعى نيز در دوران غيبت، در نوع نگاه مسلمانان به حاكميت و حاكمان دينى ، تأثير جدّى دارد.
با توجّه به مقام و منصب امامت و نسبتش با نبوّت ، روشن است كه تعداد امامان عليهم السلامو تعيين مصاديق آنها ، كارى آسمانى و منوط به صدور نَصّى (تصريحى) از جانب دين است. بدين جهت ، اماميّه به استناد احاديث صادرشده از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در تفسير آيات قرآنى و نيز سنّتِ غير تفسيرى ايشان ، مسئله امامت را مستند و مبرهن مى سازند ، چنان كه از نصّ نخستين امام منصوص و منصوب از سوى پيامبر صلى الله عليه و آله براى شناساندن و معرّفى ديگر امامان عليهم السلام، بهره مى گيرند .