309
گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام

سخنى در باره تعداد بيعت كنندگان با مسلم

در اسناد تاريخى، تعداد بيعت كنندگان با مسلم ، متفاوتْ گزارش شده است : دوازده هزار، هجده هزار، بيست و چند هزار، بيست و پنج هزار، و بيش از سى هزار نفر .
گفتنى است كه بيشتر گزارش ها ، تعداد هجده هزار نفر را تأييد مى كنند . اين تعداد در بيش از ده منبع كهن ، گزارش شده و كتاب هايى چون : الأخبار الطوال ، الإرشاد ، تاريخ الطبرى ، الثقات ابن حبّان و الطبقات الكبرى، اين رقم را آورده اند.
به نظر مى رسد نقل هايى كه از دوازده هزار نفر ياد كرده اند ، مربوط به ابتداى بيعت باشند كه با گذشت زمان، تعداد ، افزايش يافته است .
نقل هايى هم كه عددهاى ديگر را ثبت كرده اند، با توجّه به اين كه منابع آنها اندك است ، احتمالاً گزارش تقريبى و تخمينى هستند .
گفتنى است كه در شمارى از منابع ، آمده است كه اهل كوفه ، ضمن نگارش نامه اى جهت دعوت امام حسين عليه السلام براى آمدن به كوفه ، اظهار داشتند كه در كوفه ، يكصد هزار جنگجو با ايشان ، همراهى خواهند داشت . شيخ مفيد ، اين مطلب را چنين آورده است :
مردم كوفه به امام عليه السلام نوشتند : «اين جا برايت يكصد هزار شمشير [براى نبرد در ركابت] آماده است . معطّل نكن» . ۱
بديهى است كه اين سخن ، بر اين كه پس از ورود مسلم به كوفه ، يكصد هزار نفر با وى بيعت كردند، دلالت ندارد ؛ بلكه ممكن است به جنگجويان حاضر در كوفه ، اشاره داشته باشد و يا به جهت تشويق امام عليه السلام بر آمدن به كوفه ، در بيان تعداد علاقه مندان به ايشان ، مبالغه شده باشد.

1.الإرشاد : ج ۲ ص ۶۹ .


گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام
308

4 / 2

وارد شدن مسلم به كوفه و بيعت كوفيان با اوبيرون آمدن نماينده امام حسين عليه السلام از مكّه تا شهادتش در كوفه

۲۸۴.الإرشاد :مسلم بن عقيل آمد تا وارد كوفه شد و در منزل مختار بن ابى عُبَيد ، سُكنا گزيد و آن ، خانه اى بود كه امروز به خانه سَلَم بن مُسَيَّب معروف است. شيعيان به رفت و آمد نزد او رو آوردند. هر گاه گروهى از شيعيان نزد او اجتماع مى كردند ، نامه حسين بن على عليه السلام را برايشان مى خواند و آنان مى گريستند. مردم با او بيعت كردند و اين بيعت، ادامه يافت تا [شمار بيعت كنندگان] به هجده هزار نفر رسيد.
آن گاه مسلم ـ كه خدا رحمتش كند ـ براى حسين عليه السلام نامه نوشت و به ايشان خبر داد كه هجده هزار نفر ، بيعت كرده اند و از او خواست به كوفه بيايد. رفت و آمد شيعيان به نزد مسلم ، ادامه داشت تا اين كه محلّ اقامتش لو رفت و خبر به نعمان بن بشير رسيد . او والى كوفه از جانب معاويه بود و يزيد هم او را ابقا كرده بود. ۱

۲۸۵.الكامل فى التاريخ :مسلم ، حركت كرد تا به كوفه رسيد و در خانه مختار فرود آمد و برخى جايى ديگر را گفته اند. شيعيان ، رفت و آمد با او را آغاز كردند و هر گاه گروهى از شيعيان نزد مسلم جمع مى شدند ، او نامه حسين عليه السلام را مى خواند و آنان مى گريستند و به مسلم ، وعده نبرد و يارى مى دادند. ۲

۲۸۶.تاريخ اليعقوبى :چون مسلم وارد كوفه شد، مردم در نزد او گرد آمدند و با او بيعت كردند و عهد و پيمان بستند و وى را از يارى دادن، پيروى و وفادارى ، مطمئن ساختند. ۳

1.أقبَلَ [مُسلِمُ بنُ عَقيلٍ] حَتّى دَخَلَ الكوفَةَ ، فَنَزَلَ في دارِ المُختارِ بنِ أبي عُبَيدٍ ، وهِيَ الَّتي تُدعَى اليَومَ دارَ سَلَمِ بنِ المُسَيَّبِ ، وأقبَلَتِ الشّيعَةُ تَختَلِفُ إلَيهِ ، فَكُلَّمَا اجتَمَعَ إلَيهِ مِنهُم جَماعَةٌ قَرَأَ عَلَيهِم كِتابَ الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام وهُم يَبكونَ ، وبايَعَهُ النّاسُ ، حَتّى بايَعَهُ مِنهُم ثَمانِيَةَ عَشَرَ ألفا . فَكَتَبَ مُسلِمٌ ـ رَحِمَهُ اللّه ُ ـ إلَى الحُسَينِ عليه السلام ، يُخبِرُهُ بِبَيعَةِ ثَمانِيَةَ عَشَرَ ألفا ، ويَأمُرُهُ بِالقُدومِ ، وجَعَلَتِ الشّيعَةُ تَختَلِفُ إلى مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ ـ رَضِيَ اللّه ُ عَنهُ ـ حَتّى عُلِمَ مَكانُهُ ، فَبَلَغَ النُّعمانَ بنَ بَشيرٍ ذلِكَ ، وكانَ والِيا عَلَى الكوفَةِ مِن قِبَلِ مُعاوِيَةَ ، فَأَقَرَّهُ يَزيدُ عَلَيها (الإرشاد : ج ۲ ص ۴۱ ، روضة الواعظين : ص ۱۹۱) .

2.سارَ مُسلِمٌ حَتّى أتَى الكوفَةَ ، ونَزَلَ في دارِ المُختارِ ، وقيلَ غَيرِها ، وأقبَلَتِ الشّيعَةُ تَختَلِفُ إلَيهِ ، فَكُلَّمَا اجتَمَعَت إلَيهِ جَماعَةٌ مِنهُم قَرَأَ عَلَيهِم كِتابَ الحُسَينِ عليه السلام ، فَيَبكونَ ، ويَعِدونَهُ مِن أنفُسِهِمُ القِتالَ وَالنُّصرَةَ (الكامل فى التاريخ : ج ۲ ص ۵۳۵) .

3.لَمّا قَدِمَ مُسلِمٌ الكوفَةَ اجتَمَعوا إلَيهِ ، فَبايَعوهُ وعاهَدوهُ وعاقَدوهُ ، وأعطَوهُ المَواثيقَ عَلَى النُّصرَةِ وَالمُشايَعَةِ وَالوَفاءِ (تاريخ اليعقوبى : ج ۲ ص ۲۴۲) .

  • نام منبع :
    گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    با همکاری: طباطبایی نژاد، سید محمود ؛ سید طبایی، سید روح الله ؛ تلخیص : خوش نصیب، مرتضی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389 ش
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 314425
صفحه از 1036
پرینت  ارسال به