حال ، تعداد ياران امام عليه السلام بيش از 72 تن بوده اند . البتّه شمارى از شهدا ، مانند : على اصغر عليه السلام و عبد اللّه بن حسن عليه السلام و اُمّ وَهْب ، از سپاهيان به شمار نمى روند و شمارى از سپاهيان امام عليه السلام مانند : حسن مُثنّا و ضَحّاك بن عبد اللّه مَشرقى نيز شهيد نشده اند .
ب ـ شمار سپاه عمر بن سعد
شمار سپاهيان ابن سعد ـ كه در گزارش هاى نسبتا معتبر آمده ـ ، عبارت است از : چهار هزار نفر ، چهار هزار و پانصد نفر ، بيست هزار نفر ، 22 هزار نفر ، 28 هزار نفر ، سى هزار نفر ، 31 هزار نفر ، و 35 هزار نفر .
با توجّه به اين كه نيروهايى كه از كوفه به كربلا رفتند ، يك جا اعزام نشدند ، احتمالاً برخى از مورّخان ، تنها آمار اوّليه نيروهاى اعزامى از كوفه را ثبت كرده اند و برخى ، آمار كسانى را نيز كه به آنها پيوسته اند ، ثبت كرده اند . در نتيجه ، چنين اختلاف هايى پديد آمده است .
از سوى ديگر ، با در نظر گرفتن اين كه شمارى از نيروهاى اعزامى در بين راه ، فرار كرده اند ، اظهار نظر در باره شمار واقعى و حتّى شمار تقريبى سپاه ابن سعد ، بسيار دشوار است .
گفتنى است كه رقم سى هزار نفر ، در دو روايت از امام حسن عليه السلام و امام زين العابدين عليه السلام ، نقل شده است . هر چند كه سند اين روايات ، از اعتبار لازم برخوردار نيست ؛ ليكن با توجّه به كوچ دادن عمومى مردم كوفه به سوى كربلا توسّط ابن زياد و نيز با توجّه به اين كه اين تعداد ، كمتر از نيمى از جنگجويانِ كوفه است ـ كه حدود صد هزار نفر تخمين زده شده اند ـ ، رقمى قابل قبول است .
قرينه ديگرى كه مى تواند تعداد سى هزار نفر را تأييد كند ، اين است كه سپاهيان مختار را شصت هزار نفر گزارش كرده اند . به نظر مى رسد كه سپاهيان او را كسانى تشكيل داده اند كه در واقعه كربلا ، در لشكر عمر بن سعد نبوده اند .
