581
گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام

5 / 5

عبّاس بن على عليه السلام

عبّاس عليه السلام ، جلوه عشق و ايثار ، تبلور رادمردى ، صفا و وقار ، و تجسّم شجاعت ، شهامت و كرامت است . او در ميان حماسه آفرينان كربلا و شهيدان تاريخ ، از چنان جايگاه بلند و مكانت والايى برخوردار است كه به گفته سيّد الساجدين ، زين العابدين عليه السلام :
إنَّ لِلعَبّاسِ عِندَ اللّهِ تَبارَكَ وتَعالى مَنزِلَةً يَغبِطُهُ بِها جَميعُ الشُّهَداءِ يَومَ القِيامَةِ .۱براى عبّاس عليه السلام ، نزد خداوند ـ تبارك و تعالى ـ ، منزلتى است كه همه شهدا در روز قيامت ، به او رَشك مى برند.
كنيه آن بزرگوار ، ابو الفضل و ابو قِربه (صاحب مَشك) و القابش سقّا و قمر بنى هاشم است .
عبّاس عليه السلام ، قامتى بلند ، سينه اى سِتَبر ، بازوانى توانمند و چهره اى بس زيبا داشت ، بدان سان كه او را «ماه بنى هاشم» مى گفتند .
او از آغاز قيام ابا عبد اللّه الحسين عليه السلام ، همراه و همدل ايشان و در هنگامه نبرد كربلا ، پرچمدار سپاه او بود . عبّاس عليه السلام ، در روزهاى سخت محاصره امام عليه السلام و يارانش ، سقايت سپاه و آب رسانى به كودكان را بر عهده داشت .
او در آستانه شب عاشورا ، در جمع همراهان حسين عليه السلام ، هنگامى كه امام عليه السلام از آنها خواسته بود تا بروند و ايشان را تنها بگذارند اوّلين كسى بود كه با جملاتى سرشار از عشق و ايمان ، و آكَنده از ايثار ، هم گامى و جان فشانى اش را اعلام كرد .
عبّاس عليه السلام ، در كلام معصومان عليهم السلام ، به ايثار ، تيزبينى ، استوارى در ايمان ، جهاد

1.الأمالى ، صدوق : ص ۵۴۷ ح ۷۳۱ ، بحار الأنوار : ج ۴۴ ص ۲۹۸ ح ۴ .


گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام
580

كنيه عبد اللّه ، ابو محمّدِ اكبر و لقبش عبد اللّهِ اصغر بود . سنّ او هنگام شهادت ، 25 سال گزارش شده است .

۴۷۶.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة)ـ در يادكردِ كُشته شدگان ـ: [ ديگر ، ] عبد اللّه بن على بن ابى طالب ، كه هانى بن ثُبَيت حَضرَمى ، او را كُشت . ۱

5 / 4

عثمان بن على

امام على عليه السلام ، به جهت علاقه اى كه به عثمان بن مَظعون ، صحابى بزرگ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله داشت ، نام يكى از فرزندانش از اُمّ البنين را عثمان ناميد . از ايشان ، در اين باره روايت شده كه فرمود :
إنَّما سَمَّيتُهُ بِاسمِ أخي عُثمانَ بنِ مَظعونٍ .۲همانا او را به نام برادرم عثمان بن مظعون ، قرار دادم .
كنيه عثمان بن على ، ابو عَمرو بود و سنّ او هنگام شهادت ، 21 سال گزارش شده است .

۴۷۷.الفتوح :پس از او ، ۳ برادرش عثمان بن على ـ كه مادر او نيز اُمّ البنين ، دختر حِزام بن خالد بن ربيعة بن وحيد بن كِلاب عامرى بود ـ ، به ميدان آمد ، در حالى كه چنين مى خواند : ...
آن گاه ، جنگيد تا كشته شد . ۴

1.عَبدُ اللّه ِ بنُ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ ، قَتَلَهُ هانِئُ بنُ ثُبَيتٍ الحَضرَمِيُّ (الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة): ج ۱ ص ۴۷۵، أنساب الأشراف: ج ۳ ص ۴۰۷) .

2.مقاتل الطالبيّين : ص ۸۹ ، بحار الأنوار : ج ۴۵ ص ۳۷ .

3.در متن، مقصود ، پس از «عمر بن على» است ؛ امّا بايد دانست او در كربلا نبوده و از شهيدان كربلا نيست .

4.خَرَجَ مِن بَعدِهِ أخوهُ عُثمانُ بنُ عَلِيٍّ عليه السلام ـ واُمُّهُ اُمُّ البَنينَ بِنتُ حِزامِ بنِ خالِدِ بنِ رَبيعَةَ بنِ الوَحيدِ بنِ كِلابٍ العامِرِيَّةُ ـ وهُوَ يَقولُ: ... فَقاتَلَ حَتّى قُتِلَ رحمه الله (الفتوح: ج ۵ ص ۱۱۳، مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمى: ج ۲ ص ۲۹) .

  • نام منبع :
    گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    با همکاری: طباطبایی نژاد، سید محمود ؛ سید طبایی، سید روح الله ؛ تلخیص : خوش نصیب، مرتضی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389 ش
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 322156
صفحه از 1036
پرینت  ارسال به