فصل هفتم : از كوفه تا شام

7 / 1

روانه كردن خاندان پيامبر صلّي الله عليه و آله به شام

۶۰۳.الأخبار الطّوال :ابن زياد ، على بن الحسين (زين العابدين) عليه السلام را و هر كس را از حَرَم كه با او بود ، سوار كرد و آنان را همراه زَحر بن قيس و مِحقَن بن ثَعلَبه و شمر بن ذى الجوشن به سوى يزيد بن معاويه روانه كرد . ^۱

۶۰۴.الإرشاد :عبيد اللّه بن زياد ، پس از روانه كردن سر حسين عليه السلام ، فرمان داد كه زنان و كودكانِ او را آماده كنند و فرمان داد تا على بن الحسين (زين العابدين) عليه السلام را تا گردن در بند كنند . آن گاه ، آنان را با مُجفِر بن ثَعلَبه عائذى و شمر بن ذى الجوشن ، در پى سر ، روانه كرد . آنان رفتند تا به حاملان سر رسيدند و على بن الحسين عليه السلام در راه ، كلمه اى با آنان سخن نگفت تا [به شام ]رسيدند . ^۲

طوسى رحمه اللهاو را در زمره ياران امام عليه السلام آورده است . او در تمام مسير ، همراه امام عليه السلام بوده و از راويان مشهور واقعه كربلاست . ^۱
پس از واقعه كربلا دستگير و بازجويى شد و وقتى گفت «من برده ام»، او را رها كردند . نام او در زيارت رجبيه آمده است .
5 . ضحّاك بن عبد اللّه مشرقى . وى كه از گزارشگران حادثه كربلاست همراهىِ خود با امام عليه السلام را مشروط به مفيد بودن ، كرده بود و پس از آن كه مشخّص شد كه سرنوشت، چيزى جز شهادت نيست ، اين موضوع را با امام عليه السلام در ميان گذاشت . امام عليه السلام هم موافقت فرمود كه اگر مى تواند ، خود را از حلقه محاصره دشمن ، خارج كند . بدين سان ، وى فرار را بر همراهى با امام عليه السلام و شهادت برگزيد .
6 . مسلم بن رباح . غلام على بن ابى طالب عليه السلام و منشى ايشان بود بر پايه برخى از گزارش ها ، وى در روز عاشورا ، در كنار امام عليه السلام بوده ؛ ولى احتمالاً به دليل برده بودن ، در امان مانده است .
7 . غلام عبد الرحمان بن عبد ربّه انصارى . او ، روايتگر ماجراى تنوير ^۲ امام عليه السلام و برخى يارانش ، و نيز شوخى كردن ياران امام عليه السلام با يكديگر در صبح عاشوراست وى در واپسين ساعات واقعه عاشورا از صحنه نبرد دور شد .