توضيحى در باره «أنا قتيلُ العبرة»
اضافه شدن «قتيل (كُشته)» به «العَبرة (اشك)» ، اضافه سبب به مسبَّب است . بنا بر اين ، جمله «من ، كشته اشكم» ، بدين معناست كه كشته شدن من ، سبب جارى شدن اشك است . اين جمله در احاديث نيز چنين تفسير شده است:
أنَا قَتيلُ العَبرَةِ ، لا يَذكُرُنى مُؤمِنٌ إلَا استَعبَرَ .۱من كشته اشكم . مؤمنى از من ياد نمى كند ، جز اين كه مى گريد .لا يَذكُرُهُ مُؤمِنٌ إلّا بَكى .۲مؤمنى از او ياد نكرد ، جز اين كه گريست .
علّامه مجلسى در تبيين اين جمله مى گويد :
عبارت «من كشته اشكم» ، يعنى : كشته اى كه به اشك و گريه نسبت داده مى شود و سبب جارى شدن اشك است ، يا با اشك و آه و ناله كشته مى شود،
كه معناى اوّل ، اظهر است . ۳
البتّه به نظر مى رسد كه وجه نخست ، به دليل انطباق با احاديثى كه به آنها اشاره شد و همسويى با جايگاه امامت و عظمت روحىِ امام حسين عليه السلام ، مُتَعيَّن (قطعى) است و نه اظهر (نزديك تر به واقع) .
در واقع ، جمله «أنا قتيل العبرة» ، به يك پديده مهم و تنبّه آفرين اجتماعى و
1.ر. ك : كامل الزيارات : ص ۲۱۵ ح ۳۱۰ ، الأمالى ، صدوق : ص ۲۰۰ ح ۲۱۴ .
2.مستدرك الوسائل: ج ۱۰ ص ۳۱۸ ح ۱۲۰۸۴ .
3.بحار الأنوار : ج ۴۴ ص ۲۷۹ .