در ادامه گفتار، به مناسبت هر موضوع و به صورت منظم، مواردى از خردورزى كلينى در كافى را نشان خواهيم داد.
همواره بايد بر اين ويژگى كافى انگشت نهاد، كه اين كتاب از دقت فوق العاده و امانت در گزارش احاديث برخوردار بوده، اسناد روايات را به طور كامل آورده است. بى جهت نبوده كه عنوان پرافتخار «ثقة الاسلام» به دليل آن استوار نگارى كم نظير، نصيب كلينى شده است. بى شك اين توفيق بزرگ الهى بى دليل قريب محدث بزرگ شيعه نشده است؛ بلكه با توجه به وضعيت دشوار ارتباطات در عصر او و مشكلات فراوان آن روزگار، چنين وثاقت و امانت ورزى، حاصل خون دل هاى بسيار، رنج هاى جانكاه فراوان و مجاهدت هاى دامنه دار بوده است. راستى كه دست مريزاد و آفرين بر آن همه افتخار آفرينى در عرصه پژوهش و فرهنگ.

كيفيت و كميت زمان نگارش

زمان نگارش كافى از نظر كمى و كيفى، ويژگى داشته است. از نظر كمى، زمانى طولانى در حدود دو دهه را در بر مى گرفته است و از نظر كيفى نيز زمانى كاملاً بحرانى و پرماجرا، يعنى زمان غيبت صغراى امام زمان عليه السلام بوده است كه درباره آن بعدا، گفتگو خواهيم كرد.
انگيزه نگارش: انگيزه نگارش كافى نيز، آن گونه كه در مقدمه آن از زبان مؤلف گرانقدرش آمده است، بسيار مهم و با ارزش بوده است. انگيزه نگارنده، استوارنگارى و عرضه مجموعه اى صحيح و سودمند براى رفتار بوده است. او مى خواسته اثرى پديد آورد كه پيراسته و متقن بوده، برخلاف جوامع و منابع حديثى تا آن روزگار، علاوه بر جامعيت، از روايات ضعيف و غيرقابل اعتماد تهى باشد و بايد گفت، در مجموع، كلينى به خوبى از عهده اين امر برآمده و توانسته آرمان خود را از نگارش كافى محقق سازد. ^۱