نگارنده به ديدگاه روشنى از فلاسفه درباره ماهيت جن بر نخورده است، اما از ديدگاهى كه در ترتيب موجودات بر اساس مراتب وجودى آنها ارائه داده اند، مى توان استفاده كرد كه فلاسفه نيز جنيان را از نوع اجسام لطيف مى شمارند و جسم لطيف بودن با امكان رؤيت كاملاً سازگار است.

6 . استحاله خرق و التيام

اگر فيلسوفان تنها در حوزه الهيات بالمعنى الاعم اظهارنظر مى كردند شايد كمتر مورد انتقاد قرار مى گرفتند، زيرا در اين حوزه تنها راه تحقيق و كاوش عقل است و تجربه به كار نمى آيد. اما ورود فلسفه به حوزه طبيعيات كه سراسر مبتنى بر حس و تجربه است، و اظهارِ نظر مبتنى بر استدلال عقلانى در اين زمينه، باعث بروز لغزش هاى بزرگى در فلسفه شده است. از جمله نگرش هاى فلاسفه در عرصه طبيعيات كه همراه با لغزش و اشتباه بوده، بحث افلاك است. گذشته از ابتناى اين نگرش بر هيئت بطلميوس كه بعدها با نظريه كپرنيك و نيوتن فرو ريخت، فلاسفه معتقد بودند كه هر يك از كرات آسمانى داراى نفس خاصى است كه از سوى عقول ده گانه تدبير و تمشيت مى شوند. اعتقاد به شفافيت و بلورين بودن افلاك و فلكى كه محيط به عالم مادّى است، آنان را به نظريه استحاله خرق و التيام رهنمون شد. فيلسوفان معتقد شدند كه نه مى توان با شكافتن عرصه آسمان و ورود به افلاك حريم آنها را خرق كرد و نه مى توان شكاف ايجاد شده را التيام بخشيد و به جاى نخستش بازگرداند. ^۱
پذيرش اين اصل براى فلاسفه مسلمان مشكلاتى را در تعامل با ظاهر آيات و روايات به همراه آورده است. مهم ترين چالش مسئله معراج پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به آسمان هاست كه به استناد ظاهر دلايل نقلى، جسمانى بوده است و با استحاله خرق و التيام نمى سازد.
مفهوم چنين معراجى آن است كه جسم مادّى پيامبر صلى الله عليه و آله ، پرده فرو افتاده بر افلاك