رویکردهای نوین تفسیری در شبه قاره هند؛ نقد و بررسی تفسیر «ترجمان القرآن»
سال
دوم / شماره پیاپی
3 /
صفحه
183-200
چکیده :
رویکردهای نوین تفسیری در شبه قاره هند، حاصل تماس مستقیم یا غیرمستقیم با قدرتهای استعماری غرب، در اواسط قرن نوزده است. سِر سید احمدخان(1898-1817م.) جزء اولین مفسرینی است که تلاش کرد مفاهیم اساسی قرآن را با کمک یافتههای علوم جدید در شبه قاره ارائه نماید. تفسیر ایشان در حلقه علمای سنتی نه تنها با استقبال جدی مواجه نشد، بلکه عکسالعملهایی را نیز به همراه داشت. در این میان، محیالدین احمد، معروف به مولانا ابوالکلام آزاد 1958-1888م.)، ادیب، عالم و فعال سیاسی مشهور، با وجود اینکه زندگی پرفراز و نشیبی در عرصه سیاست داشت، موفق به ارائه ترجمه و تفسیری از قرآن کریم با نام «ترجمان القرآن» به زبان اردو شد. تفسیر وی مورد استقبال در محافل تجددگرایان و همچنین علمای سنتی قرار گرفته است. البته ناگفته نماند که آزاد در رویکرد نوین به مسایل، از افکار احمدخان بسیار متأثر بوده است. تفسیر وی اگرچه رویکردی نوین نسبت به مسایل معاصر را به ذهن متبادر میسازد، در عین حال، خالی از نگاه سنتی به مسایل طرح شده در آیات نیست. وی در این تفسیر تلاش فراوانی کرده واژهها و مفاهیم را به همان نحوی که در زمان پیامبر(ص) فهمیده میشد، تفسیر نماید. آزاد بر این مطلب تأکید فراوان دارد که قرآن یا اسلام نیامده تا دینی جدید ارائه کند؛ بلکه پیروان سایر ادیان را دعوت میکند به تعالیم اصیل خویش عمل کنند.
کلیدواژههای مقاله :شبه قاره هند؛ روشهای تفسیری؛ سِر سید احمدخان؛ ابوالکلام آزاد؛ ترجمان القرآن