ناگفته‏‌هايى درباره محمد بن يعقوب كلينى - صفحه 271

2. اثباة نبوة النبى از ابوالحسين هارونى ص 12-13:
... ولولا أنّه ليس غرضنا فى كتابنا هذا وصف أقوالهم ونشر فضائحهم وبسط مقابحهم من فساد عقائدهم ومساوئ دفائنهم مما بيّنه شيوخنا رحمهم اللّه من الأشراف والعلماء فى كتبهم المصنّفة فى هتك أستارهم وإذاعة أسرارهم نحو أبى زيد عيسى بن محمد العلوى الحسينى ۱ وأبى جعفر بن قنة (كذا: قبة) الرازى ۲ وأبى عبداللّه ابن درام (كذا: رزام) الكوفى وأبى أحمد بن عبدك الجرجانى وغيرهم رحمة اللّه عليهم... .
ابوجعفر ابن قبة (د. قبل از 319ق) و ابو زيد علوى (د. 326ق) هر دو از معاصران كلينى بوده اند كه مانند وى در شهر رى زندگى مى كرده اند و آن دو نيز مانند كلينى، با توجه به دعوت قرمطى رى، رد افكار و عقايد قرامطه و اسماعيليان را ضرورى مى دانسته اند. البته در حالى كه كلينى و ابن قبه از بزرگان اماميه بوده اند، ابو زيد علوى از متكلمان و فقيهان بلند مرتبه زيدى اين شهر بوده كه رديه اى هم بر اماميه داشته است.

2. كتاب الغدير محمد بن يعقوب الكلينى

مرحوم محقق طباطبايى در كتاب الغدير فى التراث الاسلامى، يكى از مؤلفان در زمينه غدير را محمد بن يعقوب كلينى دانسته اند. در ذيل نام شيخ كلينى نيز شرحى از احوال او را بر اساس منابع شيعى و سنى به دست داده اند كه بسيار مفيد و حاوى توجه به منابع مهمى است. اما متأسفانه هيچ منبعى براى نام كتاب خصائص يوم الغدير و يا خصائص الغدير كه آن را منسوب به كلينى دانسته اند، به دست نداده اند. نويسنده اين سطور به مناسبتى، تتبع زيادى در منابع مربوطه كرد، اما هيچ كجا به سندى كه دال بر اين استناد باشد، بر نخورد. نمى دانم حقيقتا مستند ايشان در اين زمينه چه بوده است.

1.براى او نك: مقاله من درباره ابوزيد علوى در مجله معارف. شايد او در كتاب الأشهاد بخشى را نيز به رد قرامطه اختصاص داده بوده است و مراد ابوالحسين همين كتاب بوده است.

2.متكلم معروف امامى كه بر ابوزيد علوى رديه نوشته است و استاد مدرسى كتاب برجسته خود را درباره انديشه هاى او نوشته است. نيز نك: مقاله پيش گفته من در مجله معارف. از كتابى در رد بر قرامطه از سوى ابن قبه در منابع ديگر نام برده نشده است.

صفحه از 274