5. محمد بن اسماعيل 758 روايت
6. حميد بن زياد 450 روايت
7. احمد بن ادريس 154 روايت
8. على بن محمد 76 روايت ۱
بايد توجه داشت كه آمار فوق معرف تعداد دقيق روايات كافى نيست ۲ بلكه معرف رواياتى است كه با عنوان مشايخ كلينى در كتاب كافى به چشم مى خورد گرچه مكرر به ثبت رسيده باشد. ضمنا از افراد فوق رديف هاى اول تا چهارم و نيز رديف هفتم از مشايخ قم بوده اند كه اين خود نشان از اقامت طولانى كلينى در اين شهر و بهره گيرى او از منابع آن حوزه، خصوصا كتابخانه استادش على بن ابراهيم قمى دارد و چنان كه نجاشى و شيخ طوسى تذكر داده اند، پدر على بن ابراهيم يعنى ابراهيم بن هاشم نخستين كسى بود كه احاديث محدثان كوفه را در قم رواج داد ۳ . على بن ابراهيم قمى، محدث و مفسر معروف گرچه خود از مشايخ كلينى مى باشد لكن به جهت آن كه در اواسط عمرش چشمان خود را از دست داده بود ۴ ، در سال هاى پايانى حيات در مقام بحث و تدريس قرار نداشت. از اين رو كلينى احتمالاً نه با سماع و قرائت بلكه با اجازه و مناوله توانست از كتابخانه او كه ميراث ابراهيم بن هاشم بود استفاده كند ۵ . به همين ترتيب در مشايخ فوق، محمد بن اسماعيل بندفر يا بندقى ساكن نيشابور و
1.خويى، معجم الرجال، ج ۱۸ ص ۵۴.
2.بايد توجه داشت كه تعداد روايات كافى بر حسب شمارش شهيد ثانى ۱۶۱۲۱ روايت و از نظر تقسيم بندى به شرح زير مى باشد: حديث صحيح ۵۰۷۲، حديث حسن ۱۴۴، حديث موثق ۱۱۱۸، حديث قوى ۳۰۲ و حديث ضعيف ۹۴۸۵ عدد، در اين مورد بنگريد به سيد محمد مهدى بحرالعلوم، رجال ج ۳ ص ۳۳۱، بهبودى، گزيده كافى ص ۲۱ (مقدمه) ميرزا حسين نورى، مستدرك الوسائل، ج ۳ ص ۵۴۱، شيخ آغا بزرگ، الذريعه ج ۱۷ ص ۲۴۵. اما اين كه آيت اله خويى مى نويسد: نام محمد بن يعقوب كلينى در صدر ۱۵۳۳۹ روايت مى باشد منظور ايشان اولاً، رواياتى است كه از كلينى در تهذيب و استبصار آمار شده است ثانيا اين آمار به استثناى رواياتى است كه در صدر آنها آمده است: «عدة من اصحابنا» بنگريد به معجم الرجال، ج ۱۸ ص ۵۴.
3.نجاشى، رجال، به رقم ۱۸، شيخ طوسى، فهرست، به رقم ۶.
4.نجاشى، رجال، به رقم ۶۸۰.
5.بهبودى، گزيده من لايحضره الفقيه ج ۱ ص ۸ مقدمه.
