ابوالحسن يا ابوالحسين عقرانى ۱ نام برد و با توجه به مصادر رجالى روشن مى شود اشخاص فوق عمدتا از مشايخ بزرگ شيعه در رشته هاى فقه و حديث بوده و مطابق بعضى از قرائن اين عده موفق شدند روايات كافى را در محضر مؤلف آن تحصيل نموده و يا اجازه روايتى بگيرند. چنان كه نجاشى مى نويسد: «من به مسجد لؤلؤيى كه همان مسجد نفطويه نحوى است رفت و آمد مى كردم تا قرآن را بر امام مسجد بخوانم و جماعتى از اصحاب حديث كتاب كافى را به اين صورت بر ابوالحسين احمد بن احمد كوفى قرائت مى كردند كه: «حدّثكم محمد بن يعقوب الكلينى» سپس اضافه مى كند كه ابوالحسن عقرانى را هم ديدم كه اين كتاب را از او روايت مى كند ما نيز تمام كتب كلينى را به توسط مشايخ خود، محمد بن محمد (شيخ مفيد)، حسين بن عبيداللّه غضائرى، احمد بن على بن نوح سيرافى از ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولويه از كلينى روايت مى كنيم ۲ . شيخ صدوق نيز در قسمت مشيخه من لايحضره الفقيه متذكر شده است كه او به واسطه محمد بن محمد بن عصام كلينى، على بن احمد بن موسى و محمد بن احمد سنانى تمام كتاب كافى را از مؤلف آن يعنى محمد بن يعقوب كلينى روايت مى كند و از اين مطلب مى توان نتيجه گرفت كه بعيد نيست برخى از شاگردان و راويان كلينى قبل از عزيمت اين دانشمند به بغداد تمام يا قسمتى از كتاب كافى را از مؤلف آن تحصيل كرده باشند زيرا بنا به تصريح شيخ طوسى در كتاب رجال محمد بن احمد بن سنان زاهرى مكنى به ابوعيسى نزيل و ساكن رى بوده است ۳ .
از بعضى از قرائن روشن مى گردد كه كلينى موفق نشد تمام روايات خود را به معرض سماع و قرائت گذارد و دليل عمده آن كوتاهى ايام اقامت وى پس از ورود به بغداد و در پايان حيات بوده است. در اين مورد ابوغالب زرارى در رساله خود مى نويسد: «وجميع كتاب الكافى تصنيف ابى جعفر محمد بن يعقوب الكلينى روايتى
1.در زمينه راويان و شاگردان كلينى بنگريد به نجاشى، رجال به رقم ۱۰۲۶ شيخ طوسى فهرست، به رقم ۵۹۱، شيخ طوسى، تهذيب يا استبصار قسمت مشيخه واقع در مجلد آخر، ميرزا حسين نورى، مستدرك الوسائل، ج ۳ ص ۵۳۳، زندگى نامه كلينى، الكافى، ج ۱ ص ۱۸: «تلاميذه و الرواة عنه».
2.نجاشى، رجال، به رقم ۱۰۲۶.
3.ص ۵۱۰ از كتاب فوق.
