بررسى وجه تسميه كتاب:

مى دانيم كه ابوجعفر كلينى، در عصر غيبت صغرى زندگى كرده و وفات او مصادف با سال وفات چهارمين نايب امام عصر(عج)، على بن محمد سمرى مى باشد. اما آيا مى توان از تقارن حيات كلينى با نواب اربعه، ملاقات اين دانشمند را با نايبان نتيجه گرفت؟ و آيا صحت دارد كه اين كتاب به محضر حضرت حجت عليه السلام عرضه شده است؟ در پاسخ بايد گفت: در مورد ملاقات كلينى با نواب اربعه هيچ گونه سندى در دست نمى باشد و شايد يكى زا دلايل آن، حضور نواب اربعه در بغداد و زندگانى كلينى در ايران بوده است و چنان كه گفتيم كلينى به غير از دو سال آخر حيات خود، بقيه عمرش را در رى و قم سپرى نمود. علاوه بر آن، وفات كلينى مقارن با وفات آخرين نايب بوده و از اين رو احتمال عدم تماس كلينى با نايبان حضرت بيش از احتمال ملاقات آنان بوده است. علاوه بر آن با فرض وجود تماس و ملاقات بين كلينى و نايبان حضرت، هيچ گونه اثرى در ارزش گذارى جامع كلينى توسط نوّاب امام عصر(عج) وجود ندارد. اما در مورد عرضه كتاب بر حضرت مهدى عليه السلام و تعبير: «الكافى كاف لشيعتنا» كه در افواه عمومى شهرت يافته است نيز، بايد متذكر شد كه براى اين مطلب نيز نمى توان ريشه اى در اسناد تاريخى به دست آورد گرچه بعضى از دانشمندان در اين رابطه حدس هايى زده اند.
على بن طاوس در كتاب كشف المحجه، در مقام اعتبار وصيت معروفى كه اميرمؤمنان عليه السلام براى فرزندش امام حسن عليه السلام نوشته و كلينى آن را كتاب رسائل الائمه آورده است مى نويسد: محمد بن يعقوب در دوران وكلاى اربعه يعنى عثمان بن سعيد عمرى و پسرش ابوجعفر محمد بن عثمان، ابوالقاسم حسين بن روح و على بن