محمد بن يعقوب كلينى و كتاب كافى - صفحه 451

آن شناسايى هايى در آمار نمودن احاديث صحيح صورت گرفت. آقاى بهبودى در زمينه تاريخچه اين تلاش ها مى نويسد: «در قرن دهم شيخ اجل زين الدين عاملى معروف به شهيد ثانى با توجه به همين سيره جديد (سيره متأخرين) اسناد احاديث كافى را مورد بررسى قرار داد و سپس اعلام كرد كتاب كافى 5072 حديث صحيح، 144 حديث حسن، 1118 حديث موثق، 302 حديث قوى، و بالاخره 9485 حديث ضعيف دارد. اين برآورد علمى مورد قبول و پذيرش سايرين قرار گرفت و تاكنون كتاب هاى فقهى ما منت پذير زحمات اين استاد بزرگ مى باشد. ۱ بنا به ادامه توضيحات آقاى بهبودى: «در اوايل قرن يازدهم فرزند شهيد ثانى جمال الدين ابو منصور حسن بن زين الدين مشهور به صاحب معالم دست به كار تازه اى زد كه تا آن زمان در مذهب تشيع بى سابقه بود وى احاديث صحاح شيعه را از كتب اربعه استخراج كرد و در كتابى جداگانه به رشته تأليف كشيد و با نام منتقى الجمان في احاديث الصحاح و الحسان به عالم تشيع تقديم نمود». ۲ لكن از آن جا كه معيار صاحب معالم در تعيين احاديث صحيح با ديگر دانشمندان تفاوت داشته و خصوصا او در تزكيه راوى بر خلاف ديگر رجاليون به شهادت يك عادل بسنده نمى كرد، ۳ از اين رو در نظر وى احاديث صحيح به حداقل ممكن كاهش يافت به طورى كه وى در مجموع يك هزار و پانصد روايت از مجموع احاديث كافى را به عنوان احاديث صحيح برآورد نمود ضمنا بايد گفت گر چه صاحب منتقى الجمان موفق به تكميل كار خود نگشت اما در مجموع اثر وى مورد تقدير و تحسين فقهاى بعد از وى قرار گرفت به طورى كه دانشمندان بزرگى مانند ميرداماد، علامه مجلسى، شيخ حر عاملى و ملا صالح مازندرانى از اين اثر نفيس برخوردار شدند چنان كه در عصر حاضر نيز اين كتاب به فرمان آيت اللّه بروجردى به زيور طبع مزين گشت. ۴ از ديگر كسانى كه

1.بهبودى، گزيده كافى، ج ۱، ص ۲۱؛ بحر العلوم، محمّد مهدى، رجال، ج ۳، ص ۳۳۱؛ آغا بزرگ تهرانى، الذريعه، ج ۱۷، ص ۲۴۵.

2.بهبودى، گزيده كافى، ج ۱، ص ۲۲.

3.منتقى الجمان، ج ۱، ص ۱۶.

صفحه از 456