4. با آن كه احاديث كتاب كافى از نظر حجم بيشترين حديث را نسبت به ساير جوامع حديثى اوليه شيعه دارد، ولى در عين حال اين كتاب همه ابواب فقه را شامل نمى باشد. و از 51 كتاب فقهى حدود 22 كتاب آن را داراست. براى مثال كتاب خمس، سبق و رمايه، شفعه و وكالة را در بر ندارد.
5. اين كه عده اى درباره كتاب كافى اين قول مشهور «الكافى كاف لشيعتنا ۱ » را به حضرت ولى عصر عليه السلام نسبت مى دهند با عنايت به اين كه كتاب كافى تمامى ابواب فقه را شامل نمى شود، صحت اين قول مورد ترديد قرار مى گيرد. افزون بر آن اگر كلامى درست باشد، چه نيازى بوده تا كسانى چون شيخ صدوق و شيخ طوسى پس از كلينى دست به تأليف جوامع حديثى ديگر بزنند. ۲
6 . در بسيارى از موارد شيخ كلينى در هنگام ذكر سند حديث گفته است: «عدة من أصحابنا» كه اين موجب ابهام مى گردد. فرزند شهيد ثانى حسن بن زين الدين در منتقى الجمان از قول نجاشى بيان داشته كه خود كلينى درباره اين موضوع گفته است هرگاه در كتابم كافى بگويم: «عدة من أصحابنا» عن احمد بن محمد بن عيسى، منظور از عده: محمد بن يحيى و محمد بن موسى الكميذانى و داود بن كورة و احمد بن ادريس و على بن ابراهيم بن هاشم مى باشند.
علّامه حلى پس از ذكر اين مطلب، افزوده است: هرگاه بگويم «عدة من أصحابنا» عن احمد بن محمد خالد البرقى و منظور از «عده» على بن ابراهيم و على بن محمد بن عبداللّه بن اذينه و احمد بن عبداللّه بن اميه و على بن الحسن مى باشد. ۳ و هرگاه بگويم عدة من أصحابنا عن سهل بن زياد، از آن، على بن محمد بن علّان و محمد بن عبداللّه و محمد بن الحسن و محمد بن عقيل الكلينى الرازى فهميده مى شود. ۴
7. همه روايات و اخبار آمده در كافى را نمى توان صحيح دانست. حتى شخص
1.نورى، خاتمة مستدرك الوسائل، چ اول، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لاحياء التراث ۱۴۱۵ق، ج ۱، ص ۳۹.
2.عسكرى، مرتضى، معالم المدرستين، ج ۳، ص ۲۸۳.
3.حسن بن زين الدين، منتقى الجمان، ج ۱، ص ۴۳.
4.ملّا صدرا، شرح اُصول كافى، ص ۱۱۲.
