موسوى مهدوى، سيد مصلح الدين (1294 ـ 1374ش)

263 . شرح حال ثقة الاسلام محمد بن يعقوب كلينى

نويسنده در زندگى نامه خودنوشت خود ـ كه در مقدمه زندگى نامه علّامه مجلسى به چاپ رسيده است ـ در ذيل عنوان «شرح حال علما و هر يك جزوه اى و رساله اى مستقل»، در بيست و چهارمين شماره از آنها بدين كتاب خود اشاره كرده است.

[زندگى نامه علّامه مجلسى، ج1، ص23]

مير لوحى يزد آبادى، سيد ابوالفضل (معاصر)

264 . مفتاح الفلاح

اصفهان: مؤلف، اول، پاييز 1371ش، 96ص، جيبى.
كتاب مختصرى است در اثبات صحّت كتب اربعه خصوصا كتاب شريف الكافى، مؤلف گويد : «يكى از فضلاى معاصر كتابى نوشته و احاديث الكافى را به صحيح و غير صحيح، تقسيم و از هم جدا نموده و منتشر نموده است، فلذا بعضى از دوستان گفتند بى احترامى شده است به كتاب شريف الكافى، و از اين حقير خواستند براى جبران اين عمل چيزى بنويسم» . مؤلف در ابتداء چهار مقدمه آورده : 1 . مباحثى در اثبات صحت احاديث الكافى و تقسيم احاديث آن به صحيح و صحيح تر و تجويز عمل به همه احاديث آن 2 . كلينى در بسيارى از مسائل و احاديث با ناحيه مقدسه رابطه داشته و با اجازه آن حضرت اين احاديث را نوشته است 3 . ممكن است در مواردى كه كلينى به نظر خويش احاديثى آورده، رواياتى غير صحيح وجود داشته باشد 4 . به رواياتى كه بر خلاف احتياط باشد عمل نمى كنيم . متن كتاب نيز تكرار مطالب مقدمه است با رد و ايرادهايى چند و با استناد بسيار به گفته هاى آية اللّه محمدى گيلانى، تأليف اين كتاب در خرداد 1371 ش به پايان رسيده است .

نجفى، محمد بن جابر بن عباس (ق 11)

265 . ترجمة محمد بن اسماعيل (المبدوّة في بعض اسانيد الكافى)

موسوى شفتى اصفهانى، محمد باقر بن محمد تقى (م 1260 ق)

261 . اصحاب العدة

رساله اى است در شناخت اصحاب عده، در بيان و توضيح فرمايش كلينى كه در ابتداى سند برخى از روايات فرموده است : «عدة من اصحابنا» كه شفتى مى گويد : «مراد كلينى سه تن از روات است» . اين رساله، رساله دوازدهم از الرسائل الرجاليه مؤلف است .
آغاز : الحمد للّه عدة الرواة و الاخيار و زنة الجبال و الاحجار و الاشجار و صلاته على اكمل انبيائه.

[الذريعة، ج 2، ص 120؛ التراث العربى، ج 10، ص 233 ـ 234؛ فهرستگان، ج 1، ص 147]

موسوى عاملى (صدر)، سيد حسن بن محمد هادى (1274 ـ 1354ق)

262 . البيان البديع في أن محمد بن اسماعيل المبدوء به في أسانيد الكافى انّما هو بزيع

مؤلف، در مقدمه به هفت مطلب اشاره نموده و در متن رساله، چهارده نفر را با اسامى «محمد بن اسماعيل» بر شمرده است و در نهايت پذيرفته كه «محمد بن اسماعيل» موجود در اسناد الكافى ابن بزيع است .
محقق تهرانى نسخه اى از اين كتاب را مشاهده كرده است .
اين رساله داراى هشت مقدمه كوتاه و دو مقام است (1 . دليل اين كه اين شخص ابن بزيع است، 2 . دليل اينكه كس ديگرى نيست) . اين رساله در 15 صفر 1338ق، به پايان رسيده است . مؤلف پس از تأليف اين رساله، دو وجه در اين موضوع نوشته و براى شيخ على زاهد قمى فرستاده و او نيز اين دو وجه را به عنوان دو الحاق در پايان نسخه خود بر اين رساله افزوده است .
آغاز : الحمدللّه الهادى لما اختلف فيه من الحق والصلاة على خير الخلق محمد و آله ائمة الحق، اما بعد ... .
نسخه هاى خطى : مرعشى، شماره 10109، 1360ق، 42 برگ .

[الذريعة، ج 4، ص 162، ش 802 ؛ الكلينى والكافى، ص 455؛ تأسيس الشيعة، ص 18؛ فهرستگان، ج1، ص163]