جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم

280 . گلشن ابرار (ج 1)

قم: معروف، روم، 1382ش، 512، وزيرى.
در اين كتاب ـ كه اولين جلد از مجموعه گلشن ابرار است ـ خلاصه اى از زندگى اسوه هاى علم و عمل از ثقة الاسلام كلينى تا آية اللّه خمينى درج شده و در فصل آغازين آن از زندگى و آثار كلينى سخن به ميان آمده است.

جمعى از محققان

281 . المعجم المفهرس لالفاظ احاديث البحار

قم: مكتب الاعلام الاسلامى، اول، 1413ق / 1371ش، رحلى.
در مقدمه جلد اول اين كتاب (ص 63 ـ 66) از الكافى، محاسن كتاب الكافى، هدف از تأليف الكافى، قطعى الصدور بودن روايات آن، عدد روايات الكافى، و كارهاى علمى صورت گرفته درباره الكافى سخن گفته شده است .

حسن زاده آملى، حسن

282 . اضبط المقال في ضبط اسماء الرجال

تحقيق: سيد محمد كاظم مدرسى يزدى، فاضل عرفان و محمد كاظم محمودى.
قم: مكتب الاعلام الاسلامى، اول، 1418ق / 1376ش، 200ص، وزيرى.
اين اثر از جمله آثار و تأليفاتى است كه از جنبه اى خاص به كتاب الكافى پرداخته است . در ابتدا مؤلف قصد داشته تا فقط به ضبط اسامى رجال كتاب الكافى بپردازد و در ابتدا به عنوان ملحق كتاب الكافى در سال 1347 ش، منتشر شده است . در ادامه كار، موارد مشتبه در قاموس ذهبى، و فيروزآبادى را نيز بدان افزوده است و محققان اثر حاضر نيز در تكميل آن كوشيده اند .
ساختار كتاب با فهرست آن، مقدمه مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى، مقدمه تحقيق، مقدمه مؤلف، و متن (اسامى به ترتيب حروف الفبا) تنظيم شده است . الفاظ و واژه هاى و اسامى با دقت در اعراب صحيح كلمات آورده شده است . در اين كتاب علاوه بر ذكر اسامى راويان به نكات زيادى نيز توجه شده است؛ از جمله :
معرفى اسامى مشابه در ذيل يك نام،
معرفى اسامى كه به گونه هاى ديگر نيز تلفظ شده اند،
معرفى اماكن و رجال منسوب به آنها،
معرفى قبايل و رجال منسوب به آنها،
معرفى مشاغل و حرفه ها،
معرفى انساب،
معرفى القاب مشترك ميان چند راوى،
معرفى واژه هاى يكسان با تعيين اختلاف در اعراب يا تشديد،
معرفى زنان راوى،
معرفى وجه پيوند بين اسامى قديم و جديد .

جامعى حويزى، عبد اللطيف (م 1050 ق)

277 . رجال الشيخ عبد اللطيف جامعى (طبقات الرواة)

در اين كتاب بر رجال موجود در كتب اربعه حديثى اكتفا شده است . مؤلف كتاب، به دليل ضرورت بيان طبقات راويان، آنها را در شش طبقه دسته بندى نموده كه طبقه سوم مرحوم كلينى است .
اين كتاب در الذريعة (ج 15، ص 149) با عنوان طبقات الرواة فهرست شده است .
آغاز : الحمدللّه الذى شرع لنا الاحكام و جعلها مسندة الى ذوى العصمة عليهم السلام
نسخه هاى خطى : مجلس شوراى اسلامى، شماره 5762، سال 1079 ق، 77 برگ؛ دانشكده پزشكى شيراز، شماره 645 ، قرن 11؛ مرعشى، شماره 3158، 18 صفر 1239 ق، 72 برگ؛ وزيرى يزد، شماره 1136، بى تا.

[الذريعة، ج 10، ص 128، ش 253 و ج 15، ص 149؛ فهرستگان، ج 1، ص 294]

جباعى حارثى همدانى، شمس الدين محمد بن على بن حسن (م 886ق)

278 . مجموعة الجباعى

در اين مجموعه فوايد و احاديث اخلاقى از ائمه و نصايح لقمان و... ذكر شده و نيز احاديث منتخبى از الكافى در 16 صفحه از مجموعه آورده شده است و در آخر آن نوشته شده: «هذا آخر ما اخترته من كتاب الكافى». تاريخ كتابت اين مجموعه سال 872ق، است.

[الذريعة، ج 20، ص 77]

جزايرى، عبدالنبى (م 1021 ق)

279 . حاوى الأقوال في معرفة الرجال

تحقيق: مؤسسة الهداية لإحياء التراث
قم: رياض ناصرى، اول، 1418ق، 4ج، وزيرى.
خاتمه اين كتاب رجالى، مشتمل بر چند فايده است كه يكى از آنها «عدّة» در نزد كلينى و شيخ طوسى در الكافى و الفهرست است .
نسخه هاى خطى : براى آشنايى با نسخ خطى اين كتاب، ر . ك : فهرستگان، ج 1، ص 246 ـ247 .