طباطبايى بروجردى، سيد حسين (1292 ـ 1380 ق)
302 . اطلاعة على الرجال و الحديث
قم: المجمع العالمى للتقريب بين المذاهب الاسلامية، اول، 1421، 191ص، وزيرى.
اين كتاب، مشتمل بر مقدمه هاى سيد حسين طباطبايى بروجردى بر پنج كتاب حديثى، رجالى و فقهى است . به دليل اهميت اين مقدمه ها، به جمع آورى و تصحيح آنها اقدام شده و به همراه تعليقاتى، اين مجموعه را به طور مستقل ارائه شده است .
اولين اين مقدمه ها، مقدمه بر كتاب ترتيب اسانيد الكافى است .
طريحى، فخر الدين (979 ـ 1085 ق)
303 . جامع المقال فيما يتعلق بأحوال الحديث و الرجال
تهران: كتابفروشى جعفرى تبريزى، 1374ق، 260ص، وزيرى.
معناى «عدة» در اسناد روايت ها، بيان مقدار احاديث كتب اربعه، بيان مشايخ مؤلفان كتب اربعه از مباحث اين كتاب است .
نسخه هاى خطى : اين كتاب چندين نسخه خطى دارد . براى اطلاع ر . ك : فهرستگان، ج 1، ص 21 ـ 24 .
[الذريعة، ج 5، ص 73؛ مشار عربى، ص 246؛ فهرستگان، ج 1، ص 19]
عاملى، امين ترمس
304 . ثلاثيات الكلينى و قرب الاسناد
قم: دارالحديث، اول، 1417ق، 445ص، وزيرى.
در اين اثر 65 حديث از روايات كتاب هاى الكافى و قرب الاسناد كه به سه واسطه به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله يا امام معصوم صلى الله عليه و آله مى رسيده ـ و اصطلاحا ثلاثى ناميده مى شده ـ گردآورى شده است . مؤلف در مقدمه 127 صفحه اى، در سه فصل به مباحث ذيل پرداخته است : 1. سند و اسناد، تعريف و مراتب آن، 2. اصطلاح ثلاثيات و منشأ آن و ثلاثيات در نزد عامه و خاصه، 3. تقسيم راويان به سه طبقه : مشايخ كلينى، مشايخِ مشايخ كلينى، اصحاب امام صادق عليه السلام ، سپس به ترجمه ثقة الاسلام كلينى و راويان مى پردازد : طبقه اول شش راوى، طبقه دوم نه راوى، طبقه سوم دوازده راوى و در پايان مقدمه، به شيوه و ترتيب احاديث كتاب و نسخه هايى كه از آنها استفاده شده، اشاره مى كند . وى پس از آن روايات را به سه بخش تقسيم مى كند : 1. رواياتى حكم به ثلاثى بودن آنها مى كنيم (135 روايت)؛ 2. رواياتى كه ثلاثى بودن آنها محتمل است (14 روايت)؛ 3. رواياتى كه ظاهر آن در كتاب كافى مطبوع، ثلاثى است ولى در واقع چنين نيست (18 روايت) .
مؤلف، مقدمه اى در سه فصل و 127 صفحه براى كتاب نوشته است . وى اصطلاح ثلاثيات نزد شيعه و سنى را در فصل دوم و مشايخ كلينى اصحاب امام صادق عليه السلام و شرح حال كلينى وراويان را در فصل سوم بيان كرده است . و در پايان به شيوه و ترتيب احاديث كتاب و نسخه هاى مورد استفاده ى خود مى پردازد . كتاب با ده فهرست فنّى به پايان مى رسد .