[فهرستگان، ج 4، ص 412]

نصير بن احمد (ق 13)

98 . مشارع الاسلام فى شرح الكافى لثقة الاسلام

نويسنده مى گويد: چون محمد بن يعقوب كلينى كتاب الكافى را نگاشت شرحى بر آن از لوازم بود. بسيارى از دوستان از من خواستند كه مباشر اين شرح شوم. پس دست به تحرير اين شرح زدم و سعى در آن كردم كه شرح خودم را از ابتداء الكافى شروع كنم. لذا كتاب طهارة را شروع كردم و بعد صلاة و زكوة و خمس و صوم و اعتكاف را به شرح كشيدم.
مؤلف، شرح خود را به محمد شاه قاجار تقديم نموده است.
آغاز : اللّه اكبر كبيرا والحمد للّه كثيرا و سبحان اللّه بكرة و أصيلا.
نسخه هاى خطى : ملى، شماره 41668، ق 13، 407 برگ.

[فهرستگان، ج 5، ص 467]

ناشناخته

99 . حاشية الكافى

حاشيه توضيحى فلسفى مختصرى است گويا از يكى از شاگردان ميرداماد و نسخه موجود از آن تا «باب الروح» است كه شايد بيش از اين نگاشته نشده است .
آغاز : الحمد للّه المحمود لنعمته يعنى ان نعمة الواجب جل شأنه تامة عامة شاملة مستوعبة لجميع المخلوقات بل نفس المخلوقات نعم اللّه تعالى بالحقيقة .
نسخه هاى خطى : مرعشى، شماره 8746 ، ق 12، 50 برگ.

94 . شرح الكافى (فارسى)

شرحى فارسى بر اصول الكافى است كه جز يك نسخه جزء دوم آن، بقيه مفقود است . اين جلد شامل هفتاد و هشت باب است و به مبحث غيبت منتهى مى شود .
آغاز : كتاب الحجة، اين جزو ثانى است كه كتاب چهارم است از كتب الكافى بعد از كتاب عقل و علم و توحيد محمد بن يعقوب كلينى .
نسخه هاى خطى : مجلس ، شماره 2037، جزء ثانى از فروع، 148 برگ .

[مجلس، ج 6 ، ص 34]

ابن محمد شفيع

95 . شرح اصول الكافى

محقق تهرانى مى گويد : اين شرح فارسى را در كتابخانه خوانسارى نجف ديدم و تاريخ كتابت آن اول رجب 1081 ق، بود . از آن جا كه مؤلف از ميرزا رفيعا نايينى به سيدالمحققين تعبير نموده، شايد از شاگردان او باشد .

[موسوعة مؤلفى الإمامية ، ج 1، ص 465 ؛ الذريعة ، ج 13، ص 99، ش 311 ؛ الكلينى والكافى ، ص 447]

مطيع بن محمود

96 . حاشية الكافى

حاشيه اى است با عناوين «قوله ـ قوله» بر كتاب الكافى . نسخه موجود از اين شرح، شرح كتاب الايمان و الكفر است .
آغاز : كتاب الايمان و الكفر، قدم الايمان، لأنّه الاصل و الاهم و المقصود لأنّه وجودى و الكفر عدمى كما قيل .
نسخه هاى خطى : مرعشى، شماره 3237، 1108 ق، 236 برگ .

[مرعشى، ج 9، ص 33]

مير حسين

97 . شرح الكافى

ترجمه و شرحى است بر الكافى كلينى. در فهرست مجلس درباره اين شرح آمده است: «با ملاحظه ديباچه و سبك نگارش به نظر مى رسد كه كتاب خود شرحى است مستقل به فارسى نه ترجمه شرحى ديگر».
آغاز : كتاب الحجة اين جزوه ثانى است كه كتاب چهارم است از كتب كافى، بعد كتاب عقل و علم و توحيد تصنيف ابى جعفر محمد بن يعقوب كلينى ـ قدّس سرّهما ـ به ترجمه ميرحسين.
نسخه هاى خطى : مجلس، شماره 2037، 148 برگ.