118 . جنّة الساعى

شرحى است اخلاقى بر حديث «جنود عقل و جهل» كه در اصول الكافى روايت شده، با ذكر شرح حال بعضى از بزرگان شيعه در صدر اسلام در آغاز كتاب مانند: ابو طالب، سلمان فارسى، ابوذر غفارى، عمار و مقداد.
آغاز: الحمد اللّه الذى أضاء قلوب أهل الجنة بنور اليقين والاستبصار.
نسخه هاى خطى: روضاتى، شماره 21؛ مرعشى، شماره 19/113؛ مركز احياء ، شماره 62.

بحرانى، احمد بن صالح بن طوق (ق 13)

119 . شرح حديث «من همّ بحسنة» ^۱

اين حديث در الكافى نقل شده است و شارح بنا به درخواست شيخ محمد بن مبارك بن على شرحى بر آن نگاشته است. او در نيمه دوم اين رساله گفته هاى ملا صالح مازندرانى را درباره حديث آورده، و لذا آنها با عناوين «قال ـ اقول» خرده مى گيرد و در 21 شوال 1243ق، اين رساله را به پايان رسانده است.
آغاز: ولا حول و لا قوة الإ باللّه العلى العظيم... قد سألنى سلالة العلماء.
نسخه هاى خطى: مرعشى، شماره 2358، 13 برگ.

[فهرستگان، ج 4، ص 349]

بحرانى، محمد بن عبداللّه بن على بن حسن (زنده در 173ق)

120 . شرح مناظره امام صادق با زنديق ^۲

شرحى بر حديث مناظره امام صادق عليه السلام با زنديق است كه هشام بن حكم روايت نموده است.
آغاز: الحمدللّه كاشف أستار الشبه عن وجوه أخبار الراسخين فى العلم و ناسف اطواد اطوار الاشكال المشتبه.
نسخه هاى خطى: الهيات مشهد، شماره 666 ، 1173 ق، 6 برگ.

[فهرستگان، ج 4، ص 444]

115 . شرح حديث المسطور فى منية الممارسين

تفسير حديثى است كه سماهيجى در منية الممارسين در پاسخ شيخ ياسين بحرانى به نقل از الكافى و ابن بابويه ذكر كرده است.
آغاز: بسمله من كتاب منية الممارسين فى جواب مسائل الشيخ ياسين.
نسخه هاى خطى: مجلس، شماره 5443، 1برگ.

[فهرستگان، ج 4، ص 332]

اخبارى، محمد بن عبدالنبى (م 1232 ق)

116 . شرح حديث حدوث الأسماء ^۱

شرح مختصرى است بر حديثى كه از امام صادق عليه السلام در خلق اسماى الهى نقل شده است.
آغاز: قال أبو عبداللّه عليه السلام : ان اللّه تبارك و تعالى خلق أسما بالحروف... .
نسخه هاى خطى: دانشگاه تهران، شماره 922.

[فهرستگان، ج 4، ص 268]

بارفروشى، محمد نصير بن محمد معصوم (ق 12)

117 . تحفة اولى الأفهام فى شرح خبر هشام ^۲

شرح مزجى بر حديثى است كه در الكافى از هشام بن حكم از حضرت صادق عليه السلام نقل شده با اين سرآغاز: «يا هشام ان اللّه تبارك و تعالى اكمل للناس الحجج بالعقول» كه شارح در ضمن شرح آن، احاديث ديگرى را نيز نقل و شرح كرده است.
آغاز: الحمدللّه الكافى للإرشاد الى روضة الاصول و الفروع و الشافى من علل الخلاف بطب الائمة و العقل المطبوع.
نسخه هاى خطى: مرعشى، شماره 6310 ، ق 12، 31 برگ.

[التراث العربى، ج 1، ص 466؛ فهرستگان، ج 4، ص 228]