8. قرآن در روايات «الكافى»

اين رساله، مربوط مى شود به پايان نامه كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث خانم مرضيه بيريان، كه به راهنمايى استاد دكتر مجيد معارف و مشاوره استاد على اكبر غفارى در نيم سال دوم 79 ـ 78 در دانشكده اصول دين، دفاع شده است. اين رساله 170 صفحه اى، در چهار بخش اصلى سامان يافته كه مؤلّف در آن، با بررسى روايت هاى قرآنى الكافى، اعم از رواياتى كه در كتاب «فضل القرآن» آمده و يا روايات تفسيرى و تأويلى و... كه در فصول ديگر نقل شده، در پى دستيابى به ديدگاه كلّى كلينى و روايات الكافى در ارتباط با قرآن از جنبه هاى مختلف است. در بخش اوّل در دو فصل، شرح حال كلينى، زندگى علمى وى، تأليف الكافى و نوعى كتاب شناسى الكافى آمده است. در بخش دوم، مؤلّف محترم، سعى نموده است تا با بازخوانى دوباره روايات مربوط به جايگاه قرآن در الكافى، احاديث ياد شده را طبق موضوع، ذيل ده عنوان، دسته بندى كند.
بخش سوم، با عنوان «تفسير و تأويل در روايات الكافى» شامل سه فصل است. در فصل اوّل، در مورد معانى لغوى و اصطلاحى تفسير و تأويل و رابطه بين اين دو، مباحثى آمده است. در فصل دوم، علاوه بر سير اجمالى بر تاريخ تفسير، ذيل چهار عنوان، به تعيين شيوه تفسيرگويى ائمّه عليهم السلام با توجّه به احاديث الكافى پرداخته شده است. در فصل سوم، در باره سير تأويل سخن رفته و نمونه هايى از روايات تأويلى الكافى، تحت چهار عنوان ارائه شده است. به انتهاى اين بخش نيز دو فهرست از احاديث تفسيرى و تأويلى در الكافى، اضافه شده است. در بخش چهارم (بخش آخر رساله)، ضمن سه فصل، در باره بحث تحريف قرآن و احراز يا عدم احراز آن در روايات الكافى ، بحث شده است.
در اين بخش، علاوه بر بحث هاى مقدّماتى، به طرح برخى اشكالاتى كه از سوى اهل سنّت به الكافى وارد شده نيز پرداخته و پاسخ هايى داده شده است. در آخر بخش نيز تعدادى از روايات موجد شبهه، از نظر سندى، بررسى و اخبار ضعيف و مخدوش بودن آنها نشان داده شده است. گزارش، تحليل و تكميل اين رساله را آقاى حسن پوراسماعيلى به عهده داشته است.