تبيين نكات بلاغى

احاديثى كه براى مخاطبان بيان شده، علاوه بر روانى و زيبايى و تركيب خاص كلمات، مطابق با حال و موقعيت مخاطب بوده و شنونده را درفهم معانى ثانوى، يارى مى كند. شرح ملّا صالح نيز براى تبيين بهتر احاديث، از نكات بلاغى، غفلت ننموده و به بيان آن پرداخته است. مثلاً در جمله «ما لكم و للقياس» در حديث كه از ادوات استفهام است، از باب انكار و تنفير از قياس مى داند. وى به بيان انواع تشبيه و اركان آن پرداخته و استعاره هاى در احاديث و نوع آن را بيان كرده است و از تنبّه دادن به معناى كنايى كلام، غافل نبوده است.

توجّه به قرينه هاى مؤثّر در فهم

مراد از قراين، امورى است كه به نحوى، ارتباط لفظى يا معنوى با كلام داشته و در فهم مفاد كلام و درك مراد گوينده، بسيار مؤثّر است، خواه قراين، متّصل باشند يا منفصل. براى درك واقعى مراد و مقصود امام، توجّه و به دست آوردن قراين، بسيار ضرورى و غير قابل اغماض است و گاهى باعث دگرگونى فهم اوّليه ما مى شود.

1. سياق

سياق يا بافت كلام، نوعى ويژگى براى واژگان يا عبارت و يا يك سخن است كه بر اثر همراه بودن آنها با كلمه ها و جمله هاى ديگر ، به وجود مى آيد. اصل قرينه بودن سياق، يكى از اصول عُقلايىِ محاوره است كه در تمام زبان ها به آن ترتيب اثر داده مى شود . ملّا صالح نيز در شرح خود به اين اصلْ توجّه داشته و عبارات احاديث الكافى را با توجّه به سياق آن، توضيح مى دهد.