عرفان عملى

عرفان را مى توان در دو بخش نظرى و عملى، مورد بحث قرار داد. از نظر ملّا صالح، بخش عملى عرفان، به تصفيه قلب از رذايل و متّصف شدن به فضائل مى پردازد و بايد تحت نظر سالك إلى اللّه باشد و از اين جهت كه درباره «چه بايد كرد» بحث مى كند، مانند علم اخلاق است؛ ولى با علم اخلاق نيز تفاوت هايى دارد كه به مواردى از آن اشاره مى گردد:
يك. هدف اصلى عرفان عملى، بيان رابطه انسان با خداست، بر خلاف اخلاق كه ضرورتى نمى بيند درباره رابطه خداوند و انسان بحث كند.
دو. عرفان عملى، براساس بينش خاصى كه از خدا و عالم دارد، بنا شده است، بر خلاف اخلاق كه چنين نيست.
سه. هدف عرفان عملى، گسترش ظرفيت وجودى انسان است تا رسيدن به فناى فى اللّه ؛ امّا در اخلاق، هدف اصلى، تهذيب نفس و روح انسانى است.