دیگر راوی قبیله عبد القیس و مردم بحرین، ابان بن أبی عیاش است. او از اصحاب امام حسن مجتبی علیه السلام تا امام باقر علیه السلام بوده است.۱
بنا بر نقل ابن غضایری، اصحاب وضع کتاب سُلیم را به او نسبت دادهاند،۲ که این نوشتار به آن نمیپردازد.۳
ابراهیم بن نعیم عبدی (ابوالصباح کنانی) از بزرگان اصحاب، موثق و در طبقه اصحاب امام باقر، امام صادق و امام کاظم علیهم السلام دیگر راوی بحرینی است.۴ شیخ مفید در رساله عددیه، او را در شمار «فقهاء اصحاب»... «و الاعلام الرؤساء المأخوذ عنهم الحلال و الحرام و الفتیا و الاحکام الذین لا یطعن علیهم و لا طریق الی ذم واحد منهم و هم اصحاب الاصول المدوّنه و المصنفات المشهورة» نام برده است.۵
عمر بن اُذَینه از دیگر چهرههای درخشان و بزرگان اصحاب و از ثقات جلیل و از عبد القیس۶ یا موالیان آنها است.۷ کشی او را کوفی و موالی عبد القیس دانسته، ولی نجاشی او را «شیخ اصحابنا البصریین و وجههم» و از عبد القیس معرفی نموده است. در مواجههای که عمر بن اذنیه با ابن ابی لیلا قاضی بصره دارد، خود را از عبد القیس و نواده عبدالرحمن بن اذینه معرفی میکند.۸ او همچنین، در طریق کتاب سُلَیم بن قیس هلالی، از ابان بن ابی عیاش است.۹
مسعدة بن صدقه دیگر راوی بحرینی از اصحاب امام صادق علیه السلام است. برخی او را بتری دانستهاند که باعث تضعیفش از ناحیه برخی رجالیها شده است. ۱۰ در کتب چهار گانه شیعه بیشتر از دویست روایت از وی نقل شده است. گفتنی است که او راوی صحیفه سجادیه نیز هست. میدانیم همه روایتهای موجودِ صحیفه سجادیه از بهاء الشریف و از طریق وی، از متوکل بن هارون، از یحیی بن زید و امام صادق علیه السلام است.
1.. رجال الطوسی، ص۱۲۶، ش۱۰۶۷ و ص ۱۶۴، ش۱۲۶۴؛ رجال الکشی، ص۱۰۴، ح۱۶۷.
2.. رجال ابن الغضائری، ص۳۶، ش۱؛ تصحیح اعتقادات الامامیة، ص۱۴۹.
3.. ر.ک: «کتاب سلیم بن قیس»، فصلنامه علوم حدیث، ش ۳۵ و ۳۶، ص۱۶۳ - ۱۷۹.
4.. رجال النجاشی، ص۲۰، ش۲۴؛ فهرست الطوسی، ص۱۲۴، ش۱۲۳۰.
5.. جوابات اهل الموصل، ص۲۵.
6.. رجال النجاشی، ص۳۸۳، ش۷۵۲.
7.. رجال الطوسی، ص۳۱۳، ش۴۶۵۵.
8.. دعائم الاسلام، ج۱، ص۹۳.
9.. رجال النجاشی، ص۲۸۳، ش۷۵۲؛ فهرست الطوسی، ص۳۲۴، ش۵۰۴.
10.. رجال الکشی، ص۳۹۰، ح۷۳۳؛ رجال البرقی، ص۳۸؛ رجال الطوسی، ص۱۴۶، ش۱۶۰۹.