نمودار (1) مقایسه میزان راویان بحرینی

2‏-2‏. روابط راویان بحرینی با دیگر مناطق و حوزه‌های حدیثی

بررسی و نمایاندن روابط حدیثی موجود بین محدثان بحرین با دیگر مناطق، نشان می‏دهد که این حوزه حدیثی، نه یک محیطِ بسته، بلکه دارای افرادی بوده است که به دلایل مختلف با بیشتر شهرهای اسلامیِ آباد آن روز، رابطه داشته‏، به آنجا مسافرت کرده‏ و گاهی در آن شهرها اقامت کرده‏اند. مهم‌ترین این شهرها کوفه و بصره هستند که در واقع، دو کانون اصلی تشیع در سده‏های اول هجری بوده‏اند. در این نوشتار فقط به این دو شهر می‌پردازیم.

جمع زیادی از قبیله عبد القیس، بعد از تأسیس کوفه و بصره به این شهر مهاجرت کردند. ماسینیون معتقد است که عبد القیس تحت ریاست زهرة بن حویة سعدی تمیمی به کوفه آمدند.^۱

از مصادیق حضور بحرینی‏ها یا به عبارتی عبد القیسی‏ها در کوفه مساجد منسوب به آنها است. از میان نُه مسجد مهم و خوش‌نام کوفه (با احتساب مسجد جامع) _ که به